Slaap lekker… Dr. Richard Naylor, CC BY-SA
Bedwantsen staan sinds kort volop in de belangstelling door de wijdverspreide berichten over een grote uitbraak in Parijs. Hoe meer mensen foto’s van bedwantsenbeten delen op sociale media, hoe bezorgder we ons voelen. Dat is begrijpelijk, maar wat ons echt zorgen baart is de ontbrekende informatie – er zijn nog steeds geen openbaar beschikbare gegevens over de besmettingen in Parijs.
Gegevens die de locatie en datum van gevallen van bedwantsen bevestigen of ontkennen, zijn notoir moeilijk te vinden. De overgrote meerderheid van de mensen over de hele wereld doet een beroep op de privésector voor ongediertebestrijding, maar gegevens uit deze sector worden vaak geclassificeerd als “commercieel gevoelig” en worden meestal niet gedeeld voor onderzoeksdoeleinden.
Hoewel het niet duidelijk is of de omvang van het probleem in Parijs echt is of een hype in de sociale media, is één ding waar: bedwantsen komen niet alleen voor in de Franse hoofdstad. In feite zijn ze aanwezig in bijna alle menselijke nederzettingen – er zijn meldingen van bedwantsen die al sinds het begin van onze geschiedenis samenleven met mensen, met overblijfselen gevonden in het oude Egypte.
In tegenstelling tot veel andere landen, heeft het Verenigd Koninkrijk tenminste enige gegevens over bedwantsenplagen, omdat de meeste lokale overheden bedwantsen bestrijden voor commerciële en huishoudelijke plagen. Ze zijn een goede bron van gegevens dankzij de bevoegdheden van de Britse Freedom of Information Act.
Een seizoenspiek
Ik heb onderzoek gedaan naar het aantal bevestigde gevallen van bedwantsen die behandeld zijn door lokale autoriteiten in drie grote steden in het Verenigd Koninkrijk: Birmingham, Manchester en Sheffield. Ik heb gegevens gebruikt over bevestigde gevallen van bedwantsen per maand tussen 2009 en 2015, en deze door een statistisch model gehaald dat een generalised additive mixed-effect model (GAMM) heet, dat rekening hield met de grootte van elke stad en willekeurige variatie tussen jaren.
De resultaten toonden een significante piek in gevallen van bedwantsen rond augustus en september van elk jaar (figuur 1), en ook dat de aantallen bedwantsen gestaag toenamen (figuur 2). Hetzelfde seizoenspatroon en jaar-op-jaar toename werd gezien in de Amerikaanse stad Philadelphia tussen 2009 en 2011, en in twee Chinese steden in 2012/2013. In New York was het seizoenspatroon tussen 2010 en 2020 hetzelfde, maar de aantallen namen niet toe.
Recentere onderzoeken hebben gekeken naar de zoekgeschiedenis op internet van een regio als een proxy voor de prevalentie van bedwantsen. Wanneer je iets vindt waarvan je denkt dat het een bedwants is, is het eerste wat de meeste mensen doen op het internet zoeken naar antwoorden. Studies uit de VS en Australië vonden beide hetzelfde seizoenspatroon in internetzoekopdrachten naar bedwantsen, hoewel het patroon in Australië tegenovergesteld was aan dat op het noordelijk halfrond.
Echter, om besmettingen aan te pakken, moeten we meer begrijpen over deze beestjes.
Wat we weten over bedwantsen
Bedwantsen zijn kleine, loopse insecten die zich voeden met menselijk bloed. Er zijn verschillende soorten, maar de soort die de meeste mensen kennen heet Cimex lectularius. De Romeinen noemden ze Cimex, wat insect betekent. Pas veel later, in 1758, voegde de natuurhistoricus Carl Linnaeus “lectularius” toe aan hun naam, wat bed of bank betekent.
Ons bloed is hun belangrijkste voedingsbron, maar als het moet voeden ze zich met andere dieren, waaronder vogels, huisdieren en vleermuizen. Bedwantsen hebben een complexe darmmicrobiota, die hen helpt om alle voedingsstoffen die ze nodig hebben uit ons bloed te halen.
Juvenielen hebben een bloedmaaltijd nodig om zich van de ene levensfase naar de andere te ontwikkelen – om volwassen te worden heeft elke bedwants dus minstens vijf bloedmaaltijden nodig. Volwassen bedwantsen kunnen echter een heel jaar zonder maaltijd overleven.
Ze kunnen niet vliegen. Je kunt je voorstellen dat ze met lopen niet ver komen, maar ze kunnen zich wel verspreiden in flatgebouwen. En bedwantsen liften mee op mensen om grotere afstanden af te leggen, hoewel wetenschappers het niet eens zijn over hoe ze dit precies doen – het is een van de onbeantwoorde vragen over hun ecologie. Mensen nemen aan dat ze meeliften op bagage, maar dat is nooit bewezen.
Mijn eerdere werk in 2017 bewees voor het eerst dat ze zich verzamelen in vuile kleding in afwezigheid van mensen. Mijn team plaatste bedwantsen in gegolfd filterpapier in het midden van een kamer, met schone en vuile kleren er gelijkmatig omheen. De bedwantsen verlieten allemaal het filterpapier en gingen bijna altijd naar de vuile kleren. Dit zou kunnen verklaren hoe ze in onze koffers terechtkomen als we reizen.
Hoe hun verspreiding te stoppen
Als we meer zouden begrijpen over de verspreiding en ruimtelijke spreiding van bedwantsen, zouden we een betere kans hebben om hun verspreiding te stoppen.
New York, waar in de jaren 2010 een grote uitbraak plaatsvond, heeft laten zien dat het mogelijk is om bedwantsen aan te pakken als de publieke en private sector samenwerken. Ongediertebestrijdingsdiensten publiceerden gegevens die de omvang van het probleem toonden en dienden een rapport in bij ambtenaren met hun aanbevelingen om de uitbraak aan te pakken.
Volgens hetzelfde rapport dat de uitbraak in 2010 bevestigde, nemen de aantallen bedwantsen in New York af. De onderzoekers geloven dat dit komt door het ongediertebestrijdingsbeleid dat New Yorkse ambtenaren vanaf 2010 hebben ingevoerd.
Ten eerste lanceerden ze een hulplijn voor het publiek die ze konden bellen als ze bedwantsen vonden. De stad nam ook een beleid aan waarbij verhuurders vanaf 2010 verplicht waren om bedwantsenplagen te melden aan toekomstige huurders. Sinds 2017 moeten verhuurders alle eenheden met een bedwantsenplaag rapporteren aan zowel de lokale autoriteiten als aan alle bewoners die hetzelfde gebouw delen als de plaag.
De toekomst voor bedwantsen is onduidelijk. De bedwantsen die we vandaag de dag zien, zijn resistent tegen de meeste pesticiden, zijn meesters in het verstoppen en gaan nergens heen. Ze zijn samen met mensen geëvolueerd – dus onze beste optie om hun invloed op ons leven te verminderen is dat onderzoekers en ongediertebestrijders minder tijd besteden aan het doden van bedwantsen en meer tijd besteden aan het begrijpen hoe ze functioneren in onze wereld. Misschien vinden we dan een manier om ze te beperken of zelfs voorgoed uit onze huizen te verwijderen.
William Hentley is verbonden aan de Universiteit van Sheffield. Hij ontvangt subsidie van de Universiteit van Sheffield.
