Shutterstock
We kennen allemaal het gelukzalige beeld van oma of opa die slangen en ladders spelen met hun kleinkind – of een grote familie die met Kerstmis rond de tafel zit tijdens een spelletje Scrabble, Monopoly of Cluedo.
Het is je vergeven als je denkt dat de populariteit van bordspellen misschien is afgenomen ten gunste van de smartphone, tablet of andere online gaming. In feite is de marktwaarde van bordspellen de laatste jaren aanzienlijk gestegen.
Hoewel bordspellen vóór COVID al in de lift zaten, heeft de lockdown deze trend nog aangewakkerd. Uit een studie die tijdens de lockdowns werd uitgevoerd, blijkt dat nostalgie een belangrijke factor kan zijn geweest in de manier waarop mensen met hun isolement omgingen, zowel door bordspellen af te stoffen voor troost als door klassieke films te bekijken.
Volgens een studie die in Zweden werd uitgevoerd, kunnen bordspellen kinderen helpen om relaties te leren kennen, sociaal vaardiger te worden en hun cognitieve vaardigheden te ontwikkelen. Uit onderzoek blijkt dat het spelen van bordspellen ook de saamhorigheid binnen de familie over de generaties heen kan bevorderen.
Dichtbij maar veraf
De COVID-afsluitingen boden ons een unieke gelegenheid om na te gaan in welke mate gezinnen die geografisch van elkaar gescheiden waren, erin slaagden die warme gloed van saamhorigheid het hele jaar door te behouden. Plotseling waren zelfs familieleden die gewend waren hun kleinkinderen, neven en nichten regelmatig te zien, voor hun communicatie aangewezen op technologie.
Degenen die ervaring hebben met familie videogesprekken weten dat gesprekken tussen oudere en jongere mensen vaak ongemakkelijk kunnen zijn. Grootouders stellen formele vragen – hoe gaat het op school? Wat is je favoriete onderwerp? – en krijgen eenlettergrepige antwoorden. De kinderen lopen dan weg, hun ouders achterlatend om het gesprek voort te zetten.
We wilden onderzoeken hoe gezinnen technologie kunnen gebruiken om contact te leggen en hun relaties op te bouwen, en hoe het spelen van spelletjes, meer bepaald gezelschapsspelen, de kwaliteit van de interacties tussen grootouders en kleinkinderen zou kunnen verbeteren.
Uitgebreide familieleden die op verschillende plaatsen woonden, raakten tijdens de pandemie meer gescheiden dan ooit en veel families hadden moeite om de relaties tussen de generaties in stand te houden. Dit soort geografische scheiding, zo suggereert onderzoek, kan de ontwikkeling van emotionele nabijheid in de relaties tussen grootouders en kleinkinderen belemmeren.
Ons onderzoek was erop gericht deze leemte op te vullen. We weten dat de relatie tussen grootouders en kleinkinderen voor beide partijen gunstig kan zijn. Ze kan bijdragen tot de ontwikkeling van kinderen en grootouders helpen zich aan te passen aan het verouderingsproces.
Studies hebben aangetoond dat spelen met behulp van technologie kan helpen om de relatie tussen grootouder en kleinkind in stand te houden, en ook de digitale geletterdheid van ouderen kan verbeteren en hun sociaal isolement kan verminderen. Het kan ook de ontwikkeling van kinderen ten goede komen en ouders ondersteunen bij het vervangen van “slechte” schermtijd.
We gaven gezinnen iets om over te praten. We vroegen paren van kleinkinderen en grootouders die in het Verenigd Koninkrijk woonden om het bekende bordspel Articulate te spelen, aangepast voor online spelen. We interviewden 12 paren grootouders en kleinkinderen samen voor het spel, en observeerden vervolgens hun spel tijdens een videogesprek.
We ontdekten dat het een overweldigend positieve ervaring was voor zowel grootouders als kleinkinderen. Tijdens het spel spraken zij over gedeelde herinneringen die relevant waren voor het spel en er was veel plezier en gelach. Grootouders toonden ook liefde en zorg aan hun kleinkinderen door hun spelsuccessen te vieren. Alle deelnemers meldden dat, in tegenstelling tot hun standaard videogesprek, het spelen van een spel een langere, aangenamere en zinvollere interactie mogelijk maakte.
Voor dit onderzoek werkten we samen met kinderontwikkelingsexperts Anna Taylor en Amanda Gummer van speladviesbureau Fundamentally Children. Uit hun face-to-face onderzoek naar intergenerationeel spelen bleek dat grootouders druk voelen om technologie te gebruiken uit angst om iets te missen van het leven van hun kleinkinderen.
Na de afsluiting
Kinderen ontwikkelen al vroeg in hun leven een indrukwekkende expertise in online gaming. Oudere volwassenen daarentegen zijn vaak minder vertrouwd met nieuwe technologie, maar hebben veel meer ervaring met traditioneel tijdverdrijf.
Een belangrijke barrière voor intergenerationeel spel op de videogesprekken in onze studie was dat online bordspelinstructies geen gebruik maakten van de expertise van kinderen. Grootouders keken naar kleinkinderen voor hulp bij het opzetten, maar spelinstructies zijn geschreven voor volwassenen.
Onze bevindingen suggereerden dat intergenerationeel bordspellen spelen normaal gesproken gebeurt bij speciale gelegenheden of feestdagen, met name Kerstmis. Spellen spelen in het dagelijks leven is iets wat kinderen doen. Maar videobellen betekent dat familie-tijd niet langer afhankelijk is van fysiek samenkomen. Technologie maakt het mogelijk dat familiedrama’s over Monopoly op elk moment kunnen plaatsvinden, niet alleen met Kerstmis.
De auteurs werken niet voor, geven geen advies aan, bezitten geen aandelen van of ontvangen geen financiering van bedrijven of organisaties die baat zouden hebben bij dit artikel, en hebben geen relevante banden buiten hun academische aanstelling bekendgemaakt.
