Yongkiet Jitwattanatam/Shutterstock
China probeert de allereerste bodem- en rotsmonsters van de verre maan te verzamelen. De oppervlaktemissie, Chang’e 6, genoemd naar de Chinese maangodin Chang’e, is een voorloper van de succesvolle monsterretourmissie Chang’e 5 en maakt deel uit van het Chinese maanverkenningsprogramma.
De missie wordt op 3 mei gelanceerd met een lange maart 5 raket in het Wenchang satelliet lanceercentrum in de provincie Hainan. Het ruimteschip dat op de maan zal landen weegt naar schatting 3.200 kg en zal wetenschappelijke apparatuur van Frankrijk, Italië en het Europees Ruimteagentschap bevatten.
Chang’e 5 was de eerste maanmissie die monsters terugbracht sinds Luna 24 van de Sovjet-Unie in 1976. Chang’e 5 was enorm succesvol en bracht 2 kg materiaal van de nabije zijde terug. Dit materiaal leidde tot belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen, zoals het jongste maanmateriaal dat ooit is ontdekt. Voorheen hadden we alleen veel oudere monsters teruggekregen van de Apollo-missies en bemonsterde meteorieten. Het jongere materiaal dat Chang’e 5 terugbracht, hielp wetenschappers om de voorspelde leeftijd van inslagkraters op de maan te bevestigen.
Het ruimtevaartuig zal de Maan in ongeveer 53 dagen bereiken en heeft als doel om ongeveer 2kg materiaal van 2m onder het oppervlak te verzamelen. Chang’e 6 zal proberen te landen op het zuidelijk halfrond, in het bijzonder het zuidelijke deel van de Apollo krater, die zich bevindt in het Zuidpool-Aikin inslagbekken.
Dit inslagbekken, ontstaan door een grote meteoriet die op de maan insloeg, is vermoedelijk het grootste (2.400 km), diepste (6,2-8,2 km) en oudste (4,3 miljard jaar oud) op de maan.
Grote meteorietbotsingen met het maanoppervlak kunnen de korst – de buitenste laag van het oppervlak – wegslijten en fragmenten van dieper gelegen materialen uitwerpen. Dit betekent dat we door het bestuderen van het bekken meer te weten kunnen komen over wat er zich in de diepten van de Maan bevindt.
Deze dieper gevormde materialen, bekend als mantelachtig materiaal of duniet, worden gedomineerd door een mineraal genaamd olivijn. Mantel-achtige materialen in het zonnestelsel, laat staan in de meteorietgegevens van de maan of teruggekeerde monsters, zijn extreem zeldzaam.
Potentiële ontdekkingen
Een van de eerste mantelfragmenten van de Maan is onlangs ontdekt in een meteoriet met de naam Noordwest-Afrika 11421. Dit kleine fragment (0,7 cm lang) zou gevormd zijn op een diepte van ongeveer 88 km onder het maanoppervlak (ongeveer 22 km).
Verontreiniging van meteorieten door de atmosfeer van de Aarde kan echter afwijkende resultaten opleveren, vooral wat betreft het waterstofgehalte van het monster.
Apollo 17 bracht ook een olivijnrijk monster terug, maar het is nog niet duidelijk of dit materiaal afkomstig is van de mantel. In ieder geval kunnen deze monsters vergelijkbaar zijn met die van de Chang’e 6 missie.
Wetenschappers zijn er nog niet in geslaagd om de mineraalrijkdom en chemie van de maanmantel te bepalen. Mantelmateriaal van de Maan zal een venster bieden op fundamentele planetaire processen, zoals het ontrafelen van het tijdstip en de mechanismen van de geologische evolutie van de Maan.
Artist’s impression van de lander.
wikipedia, CC BY-SA
Chang’e 6 is een van de spannendste missies van 2024 en wetenschappers hopen van harte op een succesvolle lancering deze week. Velen van ons, waaronder ikzelf, zijn erg benieuwd naar de voorlopige resultaten.
En daar houdt de reis voor de Chinese maanverkenning niet op. In 2026 gaat Chang’e 7 ook naar de zuidpool van de maan. Chang’e 7 zal echter 21 wetenschappelijke ladingen vervoeren, waaronder een relaissatelliet, een orbiter, een lander, een rover en een kleine vliegende sonde, met als doel de eerste maanrover te laten landen.
Deze missie zal ook “mini-hopping sondes” vervoeren om de permanent beschaduwde gebieden van de maan te onderzoeken waar zich ijs van water kan bevinden – een potentieel cruciale bron voor toekomstige bemande missies naar de maan.
Deze missies versterken China’s hoop om tegen 2030 mensen naar de maan te sturen. Het is echt een fascinerende tijd in de planetaire wetenschap en verkenning.
Ben Rider-Stokes werkt niet voor, heeft geen adviesfuncties, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat zouden hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.
