Evgeniy Goncharov foto/Shutterstock
We hebben allemaal wel eens verhalen gelezen over de liefde van eigenaren voor hun huisdieren, maar het zal je misschien verbazen om te horen hoe sommige mensen bereid zijn om duizenden euro’s uit te geven aan dierenartszorg voor kleine dieren zoals cavia’s en hamsters. Een journalist van de Guardian meldde onlangs dat ze 2.000 pond had uitgegeven aan dierenartsrekeningen voor haar cavia Ruby.
Het maakt echt niet uit wat voor soort dier het is, als het maar voldoet aan een sterke biologische behoefte. Er kunnen diepgewortelde biologische redenen zijn waarom we het leuk vinden om voor huisdieren te zorgen. Er zijn zelfs verschillende evolutionaire theorieën over waarom mensen huisdieren houden.
De band tussen een eigenaar en zijn huisdier is meestal een hechte emotionele band en elke band is uniek. Wanneer er emoties in het spel zijn, kunnen relaties niet worden bekeken in termen van hun materiële waarde. Misschien moeten we ophouden er in puur koude rationele termen over na te denken, want het menselijk verlangen om voor een ander wezen te zorgen is krachtig.
Evolutionaire theorieën die deze band proberen te verklaren variëren van de biofilia-hypothese (mensen hebben een intrinsieke aantrekkingskracht tot de natuurlijke wereld) tot een inherente aantrekkingskracht of zorgzame reactie op kindachtige kenmerken zoals een hoog voorhoofd, grote ogen en een verkorte neus.
Evolutiebioloog Stephen Jay Gould stelde dat de evolutie van het uiterlijk van Mickey Mouse precies deze trend volgt. Animators maakten hem na verloop van tijd steeds expressiever en gaven hem een groter hoofd, een hoger voorhoofd en een kortere neus en ledematen om hem “schattiger” te maken. Deze kenmerken komen veel voor bij populaire tekenfilmfiguren.
Zorgzaam gedrag kan deze emotionele band versterken. Van cavia’s is bijvoorbeeld bekend dat ze luid “piepen” als reactie op het geluid van een koelkast die opengaat.
Er kan een sterkere band ontstaan tussen eigenaren en soorten of individuele huisdieren die intensieve of speciale zorg nodig hebben, en een grotere afhankelijkheid van hun menselijke verzorger vertonen. Maar dit betekent niet dat hoe meer zorg een huisdier nodig heeft, hoe hechter de band zal zijn die de eigenaar voor het dier voelt. De emotionele kosten van probleemgedrag, zoals het niet kunnen ontspannen omdat een hond naar nieuwe mensen kan opspringen, kunnen de relatie verstoren.
Een relatieversterker die soorten overstijgt
Het cognitieve vermogen van de diersoort is grotendeels irrelevant, zolang de eigenaar zich maar kan identificeren met de behoeften van zijn huisdier. De manier waarop we onze relatie met een diersoort vormgeven is belangrijker. Een muis kan bijvoorbeeld gezien worden als een wild dier, een huisdier of een plaag, afhankelijk van de context.
Zorgen voor een huisdier is een relatieversterker die soorten lijkt te overstijgen. Het recente werk van mijn team probeerde uit te zoeken wat het bezit van een huisdier goed maakt voor ons psychologisch welzijn.
Het feit dat huisdieren ons nodig hebben om voor ze te zorgen, kan een deel van hun charme zijn.
Rattanapon Ninlapoom/Shutterstock
Hoe huisdiergerelateerde activiteiten ons precies ten goede komen, blijft onbekend – verschillende processen kunnen zich bij verschillende mensen afspelen en verschillende mechanismen kunnen tegelijkertijd actief zijn, wat de band kan versterken. Maar ons werk heeft een aantal terugkerende thema’s geïdentificeerd. Als je een huisdier hebt, herken je misschien veel van deze thema’s, zo niet allemaal.
Negen voordelen van het hebben van een huisdier
Biofilie boost: interactie met en onszelf onderdompelen in de natuurlijke wereld kan intrinsiek gunstig voor ons zijn, gezien onze evolutionaire geschiedenis.
Zorg en gehechtheid: zorgen voor een ander wezen is een lonende activiteit. Het geeft ons een goed gevoel en een sterker gevoel van doelgerichtheid.
Sociale steun: een huisdier in de buurt hebben kan eenzaamheid verminderen. Vaak interpreteren we het gedrag van huisdieren op een manier die ons emotionele steun biedt.
Sociale katalysatoren: huisdieren kunnen in veel contexten een sociaal smeermiddel zijn. Dit kan niet alleen onze persoonlijke netwerken verbeteren, maar ook (indirect) ons gevoel van sociale steun van anderen vergroten.
Emotionele besmetting: veel van onze huisdieren zien er gelukkig en zorgeloos uit, en dat kan besmettelijk zijn. Een huisdier kan ons helpen om ons te omringen met een meer opgewekte sociale kring.
Routines: voor huisdieren zorgen kan structuur brengen in onze dagen en zo stress helpen verminderen.
Lichaamsbeweging: veel huisdieren moedigen ons aan om meer te bewegen, en dit heeft zowel neurofysiologische als fysieke voordelen.
Leren: meer te weten komen over iets, inclusief dierengedrag, kan zeer de moeite waard zijn, vooral wanneer je een zekere bekwaamheid bereikt.
Lichamelijke affectie: aanraking kan een krachtig effect op ons hebben, dus aaien kan psychologisch heel goed voor ons zijn.
Het kan moeilijk zijn om je band met een huisdier uit te leggen.
Veronika Zelenina/Shutterstock
Er zijn ook potentiële nadelen aan de processen die ons dichter bij onze huisdieren brengen. Je kunt bijvoorbeeld sociale uitsluiting ervaren als het gedrag van je huisdier niet voldoet aan de sociale normen, zoals agressief zijn of in de tuin van de buren poepen.
Maar huisdieren, ongeacht hun soort, kunnen niet alleen belangrijk zijn voor hoe we ons voelen, maar ook voor ons gevoel van doelgerichtheid en bredere tevredenheid met het leven. We moeten dus niet verbaasd zijn als een eigenaar inziet dat financiële kosten van weinig belang zijn om deze doelen te bereiken.
Daniel Mills werkt niet voor, geeft geen advies over, heeft geen aandelen in of ontvangt geen financiering van een bedrijf of organisatie die baat zou hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.