Wpadington/Shutterstock
De Fifa onderzoekt naar verluidt beschuldigingen van een illegale gokbende in Griekenland. Ondertussen heeft de Boliviaanse voetbalbond twee toernooien in de hoogste regionen afgelast na berichten over spot fixing.
Deze onderzoeken op landenniveau volgen op talloze voorbeelden van professionele voetballers die persoonlijk worden onderzocht vanwege het overtreden van de gokregels. In 2022 kreeg Reading-verdediger Kynan Isaac een ban van 12 jaar voor het plaatsen van illegale weddenschappen.
Van buitenaf lijkt het misschien vreemd dat goedbetaalde atleten die ogenschijnlijk alles hebben, alles op deze manier riskeren. Degenen die uiteindelijk schuldig worden bevonden, kunnen een boete krijgen, een schorsing of zelfs een levenslang verbod.
Tot nu toe is er nog niet veel bekend over de voordelen die atleten hebben bij spot fixing, buiten de betalingen van fixers, en onderzoekers weten niet eens zeker of atleten altijd rechtstreeks betalingen krijgen van bookmakers. Maar het gaat misschien niet alleen maar om geld.
Mijn eerdere onderzoek naar waarom mannelijke professionele atleten criminaliteit plegen, kan ons helpen te begrijpen waarom ze hun carrière vergokken – de intense omstandigheden in de wereld van professionele atleten kunnen hen klaarstomen voor criminaliteit.
Waarom doen atleten het?
De afgelopen jaren zijn er wereldwijd steeds meer gevallen van corruptie in de sport geweest.
Mijn onderzoek naar sport en criminaliteit bestond uit het interviewen van mannelijke topatleten die misdrijven hebben gepleegd, variërend van verkeersovertredingen of drugsbezit tot het importeren van drugs of zwaar lichamelijk letsel.
Ik ontdekte dat de kenmerken die hen tot een goede atleet maakten, hen ook op het pad naar criminaliteit kunnen hebben gezet. Er zijn parallellen tussen de belangrijkste kenmerken van atletische uitmuntendheid, zoals competitiviteit, agressie, risicobereidheid en geldingsdrang, en sommige eigenschappen die ten grondslag liggen aan criminele activiteiten.
In sommige omstandigheden kan een sporter criminaliteit zien als een intense en opwindende activiteit die voldoet aan zijn behoefte aan opwinding en zijn honger naar risico’s voedt.
Sommige atleten zagen criminaliteit als een middel tegen verveling, waarbij spelers worstelden om de leegte op te vullen die achterbleef als ze niet aan wedstrijden of training deelnamen. De kick van de misdaad was niet noodzakelijk een eerste motivator, maar het was duidelijk een reden voor herhaalde overtredingen. Zoals een atleet me vertelde: “Sommige van die gevoelens, zoals gevoelens van opgetogenheid en soms ook kameraadschap, die ik ervoer op een voetbalveld, in een kleedkamer… die kreeg ik ook van criminaliteit.”
Een andere atleet zei: “Er is een kick van … Iedereen die je iets anders vertelt liegt, het is een kick”.
Een atleet zei dat hij zich geen zorgen hoefde te maken over de gevangenis omdat hij niet gepakt zou worden.
fongbeerredhot/Shutterstock
Atleten in mijn onderzoek benadrukten hun gevoeligheid voor verleiding, hun gevoel van onoverwinnelijkheid en geloof dat de regels niet op hen van toepassing waren en, achteraf gezien, hun egocentrisme. In de psychologie worden deze kenmerken in verband gebracht met een soort gedrag dat “terminale adolescentie” wordt genoemd, waarbij het lijkt alsof ze niet volwassen worden omdat dat niet hoeft. Sommige sporters zijn zo verwend dat ze een onrealistisch beeld van zichzelf ontwikkelen en een gevoel van onoverwinnelijkheid dat vaak voorkomt bij adolescenten.
Het negeren van consequenties was ook duidelijk. Een deelnemer zei: “Natuurlijk zijn er consequenties, natuurlijk zijn er mensen die naar de gevangenis gaan, ik ken ze, maar ik word niet gepakt dus daar hoef ik niet over na te denken”.
Atleten nemen mogelijk deel aan criminaliteit omdat risicovolle ervaringen mensen een gevoel van controle kunnen geven in hun grotendeels beperkte leven – het kan atleten helpen ontsnappen aan de beperkende aard van topsport.
Negatieve sportervaringen beïnvloedden ook het criminele gedrag van sommige atleten. Afwijzing, mislukking en de overtuiging dat sportinstanties, coaches of fans hen oneerlijk behandelen, kunnen atleten aanzetten tot rebellie. Een professionele bokser begon bijvoorbeeld een fase waarin hij uitging met vrienden en drugs gebruikte nadat hij een wedstrijd had verloren omdat hij dacht dat de uitslag oneerlijk was.
Misbruik van middelen had ook vaak een negatieve invloed. De behoefte aan geld om drugs te betalen en toenemende hebzucht in het algemeen werden genoemd als redenen voor deze vlagen van zelfdestructief gedrag.
Wat kan er gedaan worden?
Sportorganisaties moeten ervoor zorgen dat ze op de hoogte zijn van de achtergronden en sociale druk waar veel atleten mee te maken hebben, zodat ze hen kunnen beschermen. De potentiële criminaliteit van jonge atleten staat niet altijd op de radar van coaches, maar dat zou wel moeten. Een van de atleten die ik heb geïnterviewd, werd door zijn coach aan de tand gevoeld omdat hij zich realiseerde wat hij in zijn vrije tijd deed – en dit was een keerpunt voor hem.
Deelnemers aan mijn onderzoek hadden het over de druk die ze voelden om succesvol te zijn en hoe ze worstelden met hun mentale gezondheid. Eén atleet beschreef hoe slopend zijn sport kon zijn en hoe de intensiteit – in combinatie met de druk die voortdurend op een atleet wordt uitgeoefend om te presteren – uitputtend was.
Het destructieve criminele gedrag kan door henzelf zijn veroorzaakt, maar deze atleten hebben nog steeds steun nodig. Als je een atleet die een misdaad heeft begaan niet steunt, kan dat de zaak verergeren, omdat ze worstelen met de financiële, sociale en emotionele gevolgen van hun daden.
De frequentie van drugs- en alcoholmisbruik is ook van invloed op sporters die misdaden plegen. Sporters waren onverschillig over het gebruik van klasse B- en C-drugs en de negatieve invloed die deze drugs op hun carrière kunnen hebben, of hoe deze kunnen leiden tot een strafblad. Coaches moeten worden voorgelicht over hoe ze sociaal drugsgebruik kunnen herkennen, want het was duidelijk dat sporters in dit onderzoek hun middelenmisbruik goed konden verbergen.
De ervaringen van sporters die strafbare feiten hebben gepleegd, kunnen worden gebruikt om anderen te laten leren van hun fouten. Het vertellen van hun verhalen zal degenen die een overtreding hebben begaan ook in staat stellen om iets terug te doen voor hun sport en geeft veroordeelde sporters een focus om hun sportcarrière weer op de rails te krijgen.
Lucy Sheppard-Marks werkt niet voor, geeft geen advies over, heeft geen aandelen in of ontvangt geen financiering van een bedrijf of organisatie die baat zou hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten haar academische aanstelling.
