Niemand weet wat er gaat gebeuren met alle dieren in de dierentuinen van Oekraïne's. Shutterstock
Er beginnen details naar boven te komen over hoe de Oekraïense dierentuinen omgaan met de oorlog. Sommige dieren, waaronder leeuwen, tijgers en wilde katten, zijn herplaatst in dierentuinen in Polen, maar voor veel soorten zal dit gewoon niet mogelijk zijn.
De huidige situatie in Oekraïne heeft een drastisch effect op de dierentuinen van het land, net zoals de Tweede Wereldoorlog dat had op de Londense dierentuin. Op dit ogenblik doen de European Association of Zoos and Aquaria (EAZA) en de World Association of Zoos and Aquaria (WAZA) hun best om de Oekraïense dierentuinen zo veel mogelijk te steunen.
Er zijn drie grote dierentuinen, Nikolaev Zoo, Kyiv Zoological Park en Kharkiv Zoo, in steden die momenteel door het Russische leger worden aangevallen, die hebben gesproken over hoe zij zich momenteel redden. Buitenstaanders zouden kunnen denken dat het het beste zou zijn de dieren te evacueren naar een veiliger omgeving, weg van het oorlogsgebied. Maar dit is een ongelooflijk riskante onderneming. In een gespannen en moeilijke omgeving kunnen dieren bang zijn voor de geluiden om hen heen. Het in kratten laden van zeer gestresste dieren en het vervoer ervan door lawaaierige en gecompliceerde conflictgebieden kan leiden tot ernstige ziekte of de dood, nog afgezien van het gevaar geraakt te worden door geweervuur.
Lawaai heeft invloed op dieren
Dierentuindieren zijn gewend aan een zekere mate van lawaai wanneer bezoekers naar hun leefruimten komen. Zelfs menselijk gepraat kan dierentuindieren stress bezorgen of hun gedrag veranderen. Maar meestal is de impact van bezoekers op dierentuindieren te verwaarlozen.
Lees meer:
Dierentuinen zijn de sleutel tot een gezonde toekomst voor de planeet – laat ze niet uitsterven
Onderzoek naar het effect van explosies in de buurt van dierentuindieren, zoals gebeurt in de buurt van enkele Oekraïense dierentuinen, is niet iets dat is bestudeerd, maar we hebben wel enkele mogelijke vergelijkingen met bouwwerkzaamheden. Een in 2019 gepubliceerde studie onderzocht hoe olifanten, giraffen en emoes omgingen met bouwwerkzaamheden in dierentuinen. Olifanten, giraffen en emoes reageerden met stress en onrust en verhuisden naar rustigere delen van hun verblijven. Giraffen bewogen zich ook dichter bij andere dieren in hun kudde, een gedrag dat bij wilde giraffen wordt gezien als indicatie van verhoogde bescherming.
Aangezien de omvang van de oorlog en de daarmee gepaard gaande explosies veel groter is dan die van de bouwwerkzaamheden, zouden we kunnen veronderstellen dat dit een angstaanjagend effect zal hebben op de dieren die in deze dierentuinen worden gehuisvest. In de dierentuin van Kiev krijgen sommige dieren kalmerende middelen toegediend of worden zij overgebracht naar ondergrondse ruimten, en verzorgers blijven ’s nachts bij hen.
Tot nu toe evacueren de grootste dierentuinen van Oekraïne de meeste dieren niet.
Shutterstock
Problemen met verhuizingen
Op 18 maart gaf EAZA een verklaring uit waarin zij het volgende stelde: “Oekraïense dierentuinen vragen over het algemeen nog steeds niet om onze hulp bij het verplaatsen van dieren uit risicogebieden; dit komt misschien niet overeen met de informatie die u in de algemene berichtgeving in de media ontvangt, maar wij steunen het directe verzoek van de dierentuinen om voorlopig geen dieren te verplaatsen.”
We moeten ons ook afvragen waar ze heen zouden gaan. Naburige dierentuinen hebben misschien niet de ruimte, de personeelsbehoeften, de deskundigheid of de speciaal ontworpen behuizingen om deze dieren te huisvesten.
Zelfs onder normale omstandigheden is het verplaatsen van dierentuindieren geen gemakkelijke taak, het vervoer van dieren kan negatieve gevolgen hebben voor het welzijn van het dier. Dieren die worden vervoerd kunnen te maken krijgen met uitdroging, vermoeidheid, gedragsveranderingen en stress. Uit onderzoek is ook gebleken dat dieren relaties aangaan met de verzorgers en dit kan dus extra gevolgen hebben voor het welzijn indien dieren onder stressvolle omstandigheden worden verplaatst naar nieuwe locaties.
Terwijl de oorlog voortduurt, zijn er berichten over dierentuindieren die bij de ontploffingen zijn gedood en “vele dieren dood en andere zwervend op straat”, waaronder leeuwen, maar deze berichten zijn niet door dierentuinen geverifieerd.
Wat kunnen we leren van het verleden?
De dierentuin van Londen, die in 1828 werd opgericht, heeft twee wereldoorlogen overleefd en kan nuttige lessen trekken uit de manier waarop het in het verleden met bombardementen is omgegaan.
Op 3 september 1939 begon de Tweede Wereldoorlog en om 11 uur die dag kreeg de Zoological Society of London (ZSL), die de Londense dierentuin beheert, van de regering te horen dat zij de dierentuin moest sluiten. De Londense dierentuin had zich hierop voorbereid. Uit de documenten blijkt dat twee reuzenpanda’s, twee orang-oetans, vier chimpansees, drie Aziatische olifanten en een struisvogel voor hun veiligheid werden overgebracht naar de Whipsnade dierentuin buiten Londen. ZSL heeft documenten uit die tijd bijeengebracht die ons vertellen wat er gebeurde.
Helaas werden sommige van de giftige dieren gedood om de veiligheid van het publiek en het personeel te vergroten voor het geval er dieren zouden kunnen ontsnappen als gevolg van een invasie. Delen van de dierentuin konden weer open, maar het aquarium bleef tot 1943 gesloten in geval van bombardementen. De tanks werden leeggehaald en sommige bewoners moesten worden gedood – hoewel sommige vissen werden overgebracht naar kuipen in het schildpaddenhuis.
De Londense dierentuin begon met het kweken van eigen ongewervelde voorraden, zoals meelwormen. Verzoeken om eikels en andere dingen om de dieren te voederen werden via de radio uitgezonden en het publiek doneerde ze in een tempo van een ton per week. Het publiek kon ook dieren adopteren en hen helpen ondersteunen – dit zou iets kunnen zijn dat in de Oekraïense dierentuinen zou kunnen gebeuren.
Op 18 maart 2022 had het EAZA Oekraïne Noodfonds 576.371 (483.768 pond) ingezameld van een zeer groot aantal individuele en institutionele donateurs, “een buitengewoon en nederig resultaat dat zal helpen onmiddellijke en langdurige hulp te bieden aan collega’s in Oekraïne”, aldus EAZA. De ingezamelde fondsen zullen worden gebruikt om de Oekraïense dierentuinen te helpen bij het verstrekken van voedsel en verzorging aan dieren in omstandigheden van relatief welzijn en veiligheid, en om steun te verlenen aan het verzorgend personeel en het management in de dierentuinen.
Samantha Ward werkt niet voor, geeft geen advies aan, bezit geen aandelen van of ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat zouden hebben bij dit artikel, en heeft geen relevante banden buiten haar academische aanstelling bekendgemaakt.
