Cast Of Thousands/Shutterstock
Finland is het gelukkigste land ter wereld. In maart 2024 werd het land voor het zevende jaar op rij uitgeroepen tot gelukskampioen. De ranglijst is gebaseerd op één eenvoudige vraag, met behulp van een laddermetafoor, die wordt gesteld aan mensen in bijna elk land ter wereld. Maar het nieuwe experimentele onderzoek van mijn team suggereert dat de ladder metafoor mensen laat nadenken over macht en rijkdom.
Sinds 2005 werkt de onderzoeksorganisatie Gallup aan het meten van geluk over de hele planeet. De missie is vooral belangrijk nu steeds meer regeringen zeggen dat ze prioriteit geven aan het welzijn van hun mensen.
Alle OESO-landen meten nu bijvoorbeeld het geluk van hun bevolking, inclusief het Verenigd Koninkrijk. Meer dan tien jaar geleden verklaarde Bhutan dat het primaire doel van hun regering “bruto nationaal geluk” was, niet het bruto binnenlands product.
De wereldranglijst is gebaseerd op één simpele maar krachtige vraag, de Cantril Ladder:
Stel je een ladder voor met treden genummerd van nul onderaan tot tien bovenaan. De top van de ladder vertegenwoordigt het best mogelijke leven voor jou en de bodem van de ladder vertegenwoordigt het slechtst mogelijke leven voor jou. Op welke trede van de ladder denk je dat je op dit moment staat?
Terwijl je de vraag leest, waar doet de bovenste trede van de ladder je aan denken en waar staat die voor jou voor? Is het liefde, geld, je familie – of iets anders?
Onlangs leidde ik een groep onderzoekers uit Zweden, de VS en het VK. We onderzochten deze vragen in een onderzoek onder 1.600 Britse volwassenen en publiceerden onze resultaten in Nature Scientific Reports. We voerden een experiment uit met vijf onafhankelijke groepen.
Eén groep werd gevraagd wat de top van de ladder voor hen betekende. Aan een andere groep werd precies dezelfde vraag gesteld, maar dit keer werd de laddermetafoor, inclusief de afbeelding van de ladder, verwijderd en de term “ladder” vervangen door “schaal”.
Uit ons onderzoek bleek dat de laddermetafoor mensen meer deed denken aan macht en rijkdom en minder aan familie, vrienden en geestelijke gezondheid. Toen de ladder-metafoor werd verwijderd, dachten mensen nog steeds aan geld, maar meer in termen van “financiële zekerheid” in plaats van termen als “rijkdom”, “rijk” of “hogere klasse”.
Geld is niet altijd hetzelfde als geluk.
Minerva Studio/Shutterstock
In een derde groep interpreteerden mensen een vraag waarbij de ladder metafoor en de top v bodem beschrijving in de vraag werden verwijderd. In een vierde en vijfde onafhankelijke groep werd, naast de bovenstaande veranderingen, de zin “het best mogelijke leven” vervangen door respectievelijk “het gelukkigst mogelijke leven” en “het meest harmonieuze leven”.
Mensen in de geluks- en harmoniegroepen dachten minder na over macht en rijkdom en meer over bredere vormen van welzijn zoals relaties, balans tussen werk en privé en geestelijke gezondheid, vergeleken met de andere groepen.
Mensen willen niet de top van de ladder
Mijn onderzoeksteam vroeg mensen ook waar ze wilden zijn op de schaal van de verschillende vragen. Onderzoekers gaan er vaak van uit dat mensen het best mogelijke leven willen, maar voor zover wij weten had niemand dit getest. Uit de resultaten bleek dat in geen van de groepen meer dan de helft van de deelnemers een tien wilde, het best mogelijke leven. De typische wens was een negen.
Behalve voor de groep met de ladderanalogie. Zij wilden meestal een acht. De ladder-metafoor deed mensen meer denken aan macht en rijkdom ten koste van relaties, geestelijke gezondheid en balans tussen werk en privé – en zorgde ervoor dat mensen een lagere score wilden.
Wat zegt dit over de geluksranglijsten waar Finland vaak de kampioen is? Het risico bestaat dat de ranglijst gebaseerd is op een enge, op rijkdom en macht gerichte vorm van geluk, in plaats van een bredere definitie. Dit betekent niet dat Finnen ongelukkig zijn, maar het soort geluk waarin ze uitblinken is misschien gericht op macht en rijkdom.
Onze studiebevindingen roept de vraag op welk type geluk we willen meten. Iemands idee van geluk kan niet bepaald worden door een onderzoeker. Daarom moeten onderzoekers mensen vragen naar hun concept van geluk.
Onderzoek heeft aangetoond dat wanneer mensen geluk definiëren, ze slechts in kleine mate rijkdom en status noemen. Het staat vast dat geld verband houdt met welzijn, maar het effect van geld is zwakker dan veel andere geluksfactoren, waarbij goede sociale relaties het sterkste effect hebben.
Recent onderzoek van de Universiteit van Oxford toont aan dat geluk ervoor zorgt dat mensen productiever zijn en dat de belangrijkste factor voor geluk op het werk saamhorigheid is. Salaris, aan de andere kant, wordt verondersteld de belangrijkste factor te zijn voor geluk op het werk, maar het blijkt een veel zwakkere factor te zijn voor geluk op het werk dan saamhorigheid. Dit komt overeen met de algemene boodschap van de gelukswetenschap dat relaties de belangrijkste factor voor geluk zijn.
Welk type geluk willen we meten?
Eerder onderzoek heeft aangetoond dat de Cantril Ladder in grotere mate het inkomensniveau en de sociale status van mensen weerspiegelt dan andere welzijnsmaatstaven. De huidige studie voegt meer bewijs toe dat de eenvoudige maar krachtige vraag in de toekomst misschien kan worden aangevuld met extra vragen om te verduidelijken wat mensen bedoelen met geluk.
Onze studie werd alleen uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk, dus natuurlijk zou dit onderzoek ook in andere landen moeten worden uitgevoerd, gezien de wereldwijde aard van dit onderwerp. Onze resultaten geven echter aan dat we geluk en welzijn niet noodzakelijk meten op een manier die overeenkomt met hoe we deze begrippen in ons leven definiëren.
August Nilsson werkt niet voor, voert geen advies uit over, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.