Ik ben vrijdag / Shutterstock
Desinformatie, het delen van valse informatie om anderen te misleiden, kan vele vormen aannemen. Van bewerkte “deepfake” video’s gemaakt op smartphones tot omvangrijke buitenlandse informatieoperaties, politiek en verkiezingen laten zien hoe gevarieerd desinformatie kan zijn.
Geprezen als “het jaar van de verkiezingen”, waarbij het grootste deel van de wereldbevolking naar de stembus gaat, zal 2024 ook een jaar van geleerde lessen zijn, waarin we zullen zien of desinformatie onze politieke processen echt kan ondermijnen of dat we weerbaarder zijn dan we denken.
De verspreiding van desinformatie, evenals misleidende inhoud en methoden, is niet altijd hightech. We denken in dit verband vaak aan sociale netwerken, gemanipuleerde media en geavanceerde spionage, maar soms kunnen de inspanningen heel low budget zijn. In 2019 werden publicaties met namen die klonken als kranten door brievenbussen in het hele Verenigd Koninkrijk gepost. Deze nieuwspublicaties bestaan echter niet.
Met koppen als “90% back remain” waren het imitatiekranten die waren gemaakt en verspreid door de belangrijkste politieke partijen van het Verenigd Koninkrijk. Dit soort publicaties, waarvan sommige kiezers dachten dat het legitieme nieuwspublicaties waren, leidde ertoe dat de Kiescommissie deze techniek als “misleidend” omschreef.
De News Media Association, de organisatie die lokale en regionale media vertegenwoordigt, schreef ook een brief naar de verkiezingscommissie waarin ze opriepen tot een verbod op “nep lokale kranten”.
Zone overstroming
Onderzoek heeft aangetoond dat voor sommige onderwerpen, zoals politiek en burgerrechten, alle figuren over het hele politieke spectrum vaak zowel aangevallen als gesteund worden, in een poging om verwarring te zaaien en te verdoezelen wie en wat er geloofd kan worden.
Deze praktijk gaat vaak hand in hand met iets dat “zone flooding” wordt genoemd, waarbij de informatieomgeving opzettelijk wordt overladen met alle mogelijke informatie, alleen maar om mensen in verwarring te brengen. Het doel van deze brede desinformatiecampagnes is om het moeilijk te maken voor mensen om welke informatie dan ook te geloven, wat leidt tot een losgeslagen en mogelijk ongeïnformeerd electoraat.
Vijandige informatieoperaties van staten en desinformatie uit het buitenland zullen landen als het VK en de VS blijven bedreigen. Vijandige landen zoals Rusland, China en Iran proberen voortdurend het vertrouwen in onze instellingen en processen te ondermijnen met als doel het vergroten van apathie en ressentiment.
Nog maar twee weken geleden begon de aanklachtprocedure van de Republikeinen van het Amerikaanse Congres tegen president Joe Biden uit elkaar te vallen toen werd onthuld dat een getuige valse informatie had gekregen van Russische ambtenaren van de inlichtingendienst.
Desinformatie zal zeker een rol spelen in de verkiezingen van 2024. Maar worden sommige risico’s overschat?
Onder de hemel / Shutterstock
Desinformatie is ook veel dichter bij huis te vinden. Hoewel het vaak ongemakkelijk is voor academici en feitencheckers om over te praten, kan desinformatie van bovenaf komen, met leden van de politieke elite die bewust valse inhoud omarmen en promoten. Dit wordt nog verergerd door de realiteit dat feitencontroles en correcties mogelijk niet hetzelfde publiek bereiken als de oorspronkelijke inhoud, waardoor sommige desinformatie ongecontroleerd blijft.
AI-gestuurde campagnes
De laatste tijd is er steeds meer aandacht voor de rol van kunstmatige intelligentie (AI) bij het verspreiden van desinformatie. AI stelt computers in staat om taken uit te voeren die voorheen alleen door mensen konden worden gedaan. AI en AI-gebaseerde tools kunnen dus zeer geavanceerde taken uitvoeren met weinig inspanning van mensen en tegen lage kosten.
Desinformatie kan zowel bemiddeld als mogelijk gemaakt worden door kunstmatige intelligentie. Slechte actoren kunnen geavanceerde algoritmen gebruiken om grote groepen mensen te identificeren en te benaderen met desinformatie op sociale mediaplatforms. Een belangrijk aandachtspunt is echter generatieve AI, het gebruik van deze technologie om tekst en media te produceren die lijken alsof ze door een mens zijn gemaakt.
Dit kan variëren van het gebruik van tools zoals ChatGPT om sociale mediaposts te schrijven, tot het gebruik van AI-gestuurde tools voor het genereren van afbeeldingen, video’s en audio om media te maken van politici in gênante, maar verzonnen situaties. Dit omvat wat bekend staat als “deepfakes”, die kunnen variëren van slechte tot overtuigende kwaliteit.
Terwijl sommigen zeggen dat AI de komende verkiezingen zal bepalen op manieren die we nog niet kunnen begrijpen, denken anderen dat de effecten van desinformatie overdreven zijn. De simpele realiteit is dat we op dit moment niet weten hoe AI het verkiezingsjaar zal beïnvloeden.
We zouden enorme misleiding kunnen zien op een schaal die we ons voorheen alleen maar konden voorstellen, of dit zou een Y2K-moment kunnen zijn, waarbij onze angsten simpelweg niet uitkomen. We bevinden ons op een cruciaal moment en de mate waarin deze verkiezingen worden beïnvloed, of anderszins, zal onze regelgevende en beleidsbeslissingen voor de komende jaren bepalen.
Als 2024 het jaar van de verkiezingen is, dan zal 2025 waarschijnlijk het jaar van de overpeinzingen worden. Nadenken over hoe gevoelig onze democratieën zijn voor desinformatie, of we als samenleving kwetsbaar zijn voor grootschalige misleiding en manipulatie en hoe we onze toekomstige verkiezingen kunnen beschermen.
Of het nu grote gevolgen heeft of gewoon iets is dat onder de oppervlakte borrelt, desinformatie zal altijd bestaan. Maar het komende jaar zal bepalen of het bovenaan de agenda komt te staan van regeringen, journalisten en onderwijzers, of dat het gewoon iets is waar we mee leren leven.
William Dance werkt niet voor, voert geen advies uit over, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.
