Alena Ozerova/Shutterstock
Hebben levend geboren hagedissen een navel en hebben levend geboren reptielen een navelstreng? – Gaelle, 12 jaar, Bristol, UK
Wat een interessante vraag!
Een navel of buikknoop is technisch bekend als navel of umbilicus.
Mensen hebben navels omdat we voor onze geboorte met onze moeders verbonden zijn via een navelstreng. Dit is een buis die voeding levert aan de ongeboren baby, bekend als een embryo, en afvalstoffen afvoert. Hij loopt van de placenta – een orgaan in de moeder dat voedsel en zuurstof levert – naar de buik van het embryo.
Als een baby eenmaal geboren is, kan hij voeding zoals melk via zijn mond krijgen, en is de navelstreng niet meer nodig. De navelstreng verschrompelt en valt er na een paar weken af. Een navel is dus eigenlijk een litteken van waar de navelstreng vroeger aan de buik van de baby vastzat.
Mensen maken deel uit van de groep dieren die zoogdieren worden genoemd, en baby’s van andere zoogdieren ontwikkelen zich op dezelfde manier in hun moeder, en krijgen voeding van de placenta via een navelstreng.
Een baby orang-oetan toont zijn navel.
olga_gl/Shutterstock
Buikknopen zijn vrij groot bij mensen, dus ze zijn vrij duidelijk. Ze zijn ook zichtbaar bij grote zoogdieren zoals dolfijnen, orang-oetans en walvissen. Kleinere zoogdieren zoals katten, honden en muizen hebben ze ook, maar de littekens vormen geen grote gaten en ze worden vaak bedekt door haar of vacht.
Andere dierenbaby’s ontwikkelen zich echter op verschillende manieren. Dieren worden eigenlijk in drie groepen verdeeld, afhankelijk van hoe de embryo’s zich ontwikkelen.
Het eerste type is het type waar we het al over gehad hebben – wanneer het embryo zich in de moeder ontwikkelt en het voedsel en de zuurstof die het nodig heeft, krijgt van de placenta.
Het tweede type zijn dieren die eieren leggen. Deze dieren, waaronder reptielen, vogels, amfibieën en sommige zoogdieren, hebben geen placenta om hun baby’s van voedsel te voorzien. Hebben ze dan ook een navel?
Dieren die eieren leggen
Dieren die zich ontwikkelen in eieren, in plaats van in een baarmoeder, hebben nog steeds voedsel nodig. Maar, in plaats van dit van de moeder te krijgen, is het voedsel in het ei aanwezig in een speciaal gebied dat bekend staat als de dooierzak. Dit is het gele stukje dat je in het midden van een gebakken ei ziet. Maak je geen zorgen, er zitten geen baby’s in de eieren die je eet – ze zijn onbevrucht, wat betekent dat ze zich nooit tot baby’s zullen ontwikkelen.
De embryo’s in bevruchte eieren zijn niet in staat om de voedzame dooier via hun mond te drinken, op dezelfde manier als menselijke embryo’s niet kunnen drinken totdat ze geboren worden. In plaats daarvan zijn de embryo’s in de eieren verbonden met de dooierzak door een kleinere voedingsbuis, de dooierstok, die naar de buik van het embryo gaat.
Dieren die uit eieren komen hebben ook een navel.
Irina Kozorog/Shutterstock
De dooiersteel is vergelijkbaar met de navelstreng, en hij droogt ook op zodra de baby uit het ei komt, omdat hij niet meer nodig is. Dus ja, dieren die uit eieren komen hebben een navellitteken, maar dat is meestal zo klein dat je het moeilijk kunt zien.
Maar hoe zit het met reptielen zoals hagedissen of slangen? Die hebben geen placenta, zoals zoogdieren, maar ze leggen vaak geen eieren. Zij zitten in de derde groep dieren.
Levendbarende dieren
Bij deze dieren ontwikkelt het embryo zich in een ei, maar het ei blijft in de moeder. Deze dieren worden levendbarende dieren genoemd. Soms legt de moeder de eieren vlak voor de geboorte van de baby’s, zoals het eendenbekdier, een Australisch zoogdier, doet. Vaak komen de eieren in de moeder uit, zodat zij levend geboren baby’s krijgt. Zo worden sommige haaien en roggen geboren.
Reptielen zoals slangen of hagedissen zijn vaak levendbarend. Hoewel ze levend geboren worden, zijn ze niet via een navelstreng aan hun moeder verbonden. In plaats daarvan hebben zij voeding ontvangen via de dooierzak, via de dooierstok.
Dus, ja – alle dieren hebben een navel. Zelfs dinosauriërs hadden een navel! Onlangs werd een fossiel van een familielid van de triceratops gevonden met een navellitteken dat erg lijkt op de littekens van hedendaagse alligators.
De dieren die via een navelstreng aan een moeder verbonden zijn geweest, hebben echter over het algemeen een veel grotere navel dan de dieren die via een eierstok aan een eierdooier verbonden zijn geweest.
Louise Gentle werkt voor de Nottingham Trent Universiteit.
