Door de opkomst van de technologie voelen veel mensen zich verveeld. Minerva Studio/Shutterstock
We weten allemaal dat hoge niveaus van stress op de werkplek kunnen leiden tot een burn-out. Maar er is minder aandacht voor lange periodes van intense verveling, soms aangeduid als “rust out” of “bore out”.
Dit gaat meestal gepaard met gevoelens van vermoeidheid, afleiding en gebrek aan motivatie, naast de perceptie dat de tijd vertraagt. Desondanks is het een probleem dat veel managers en organisaties negeren.
Als burn-out het resultaat is van te hoge eisen op het werk, dan wordt rust out veroorzaakt door te lage eisen of stimulering. Wanneer werknemers zich gedurende langere tijd op het werk vervelen en niet betrokken zijn, kunnen zij te maken krijgen met frustratie en lusteloosheid, een lager psychologisch welzijn en een verminderde arbeidssatisfactie.
Ze kunnen zich ook ongericht voelen, alsof ze geen vast doel of taak hebben. Deze toestand staat haaks op “flow” – een soort hyperfocus die optreedt wanneer iemands vaardigheden perfect worden uitgedaagd (zodat een taak niet te gemakkelijk of te moeilijk is). Dit is wanneer het voldoening geeft om een taak te voltooien.
Verveling wordt in verband gebracht met verminderde productiviteit en creativiteit, en meer contraproductieve werkpraktijken – waaronder afleiding, middelengebruik en absenteïsme – net als burn-out. Dit is duidelijk slecht voor het individu en de werkplek.
Werknemers hebben de neiging zich te vervelen wanneer hun werk niet inspirerend is en hun vaardigheden of capaciteiten niet uitdraagt. Het stijgende opleidingsniveau betekent dat de vaardigheden van werknemers nu vaak de eisen van hun baan overtreffen. En in onzekere tijden, zoals de huidige kosten van levensonderhoud, zijn mensen eerder geneigd banen te accepteren waarvoor ze overgekwalificeerd zijn, waardoor de kans op verveling op de werkplek nog groter wordt.
Het toenemende gebruik van technologie kan ook hebben geleid tot een verminderd gevoel van doelgerichtheid of vervulling. De industrialisatie en de invoering van de computer hebben duidelijk veel voordelen gehad. Maar aan de andere kant zijn we nu verder verwijderd van de fysieke creatie van producten, wat leidt tot gevoelens van vervreemding.
De COVID-19 pandemie heeft ook niet geholpen. Tijdens de lockdowns, en in het licht van het toegenomen besef van sterfelijkheid, gebruikten mensen hun tijd om te onderzoeken wat ze werkelijk belangrijk vinden in het leven. Dit heeft op zijn beurt geleid tot een golf van stille stopzetting, waarbij werknemers slechts het minimale doen van wat er op het werk gevraagd wordt.
Maar stil stoppen kan contraproductief zijn, omdat het vaak de verveling aanwakkert en mensen zonder doel of motivatie achterlaat.
Drie pijlers van welzijn op de werkplek
In tegenstelling tot verveling voldoet de toestand van flow aan drie factoren die volgens sommige onderzoekers het belangrijkst zijn voor welzijn op de werkplek: autonomie, beheersing en doelgerichtheid.
Autonomie is het gevoel van controle en vrijheid dat werknemers voelen als ze de macht hebben om beslissingen te nemen over hoe ze werken en waaraan ze werken. Meesterschap is het gevoel van vooruitgang en groei dat werknemers ervaren als ze het gevoel hebben dat ze beter worden, nieuwe vaardigheden ontwikkelen en nieuwe uitdagingen aangaan.
En purpose is het gevoel van betekenis en impact dat werknemers ervaren wanneer zij het gevoel hebben dat hun werk bijdraagt aan iets dat groter is dan zijzelf en een positieve invloed heeft op de wereld.
Wat deze drie factoren gemeen hebben, is dat ze ertoe bijdragen dat het werk “goed” aanvoelt – dat wil zeggen dat het een gevoel van voldoening, vervulling of doelgerichtheid geeft.
Wanneer aan deze drie pijlers niet wordt voldaan, leidt dit tot een sterke vermindering van de motivatie, en uiteindelijk tot een gebrek aan betrokkenheid bij het werk.
Een andere factor is motivatie, die doorgaans in twee soorten kan worden onderverdeeld. Extrinsieke motivatie moedigt je aan om iets te doen omdat er een externe beloning is, of die nu geldelijk is of zelfs alleen maar lof. Intrinsieke motivatie helpt je gemotiveerd te blijven om iets te doen, gewoon omdat je het wilt – het brengt je vreugde.
Het ontbreken van intrinsieke motivatie is wat vooral leidt tot verveling. Het is een toestand waarin zelfs extrinsieke beloning over het algemeen geen focus en betrokkenheid terug kan brengen.
Hedendaagse oplossingen
Hoe kunnen we de verveling op de werkplek bestrijden? Hoewel er een aantal overwegingen zijn die moeten worden aangepakt, voldoen een vierdaagse werkweek en algemeen flexibel werken aan veel eisen.
Deze geven werknemers autonomie, bieden hen de tijd om zich nieuwe vaardigheden eigen te maken en zoeken creatieve inspanningen die een gevoel van doelgerichtheid geven. Samen vormt dit een solide basis om intrinsieke motivatie te ondersteunen.
Flow en meesterschap kunnen inspireren.
PeopleImages.com – Yuri A/Shuttestock
Gelukkige werknemers zijn niet alleen productieve werknemers, ze zijn ook creatiever. Als een bedrijf lijdt onder grote groepen verveelde werknemers, zoals sommige rapporten hebben gesuggereerd, dan loopt het belangrijke innovaties en daaruit voortvloeiende groei mis.
Organisaties die prioriteit geven aan omstandigheden die creativiteit aanmoedigen – bijvoorbeeld door een positieve werkomgeving en goede relaties tussen manager en werknemer – hebben een hogere productiviteit, concurrentiekracht en algemene prestaties door het bevorderen van innovatie, probleemoplossing en aanpassingsvermogen.
Om werknemers creatief en innovatief te laten zijn, moeten zij tijd hebben om zich met verschillende taken bezig te houden. Atlassian, een Australisch softwarebedrijf, deed precies dat met de zogenaamde Fedex-dagen: werknemers konden een dag lang doen wat ze wilden.
Google en andere bedrijven hebben een soortgelijke strategie ingevoerd, de zogenaamde 20%-regel, waarbij werknemers worden aangemoedigd om tot 20% van hun betaalde werktijd te besteden aan persoonlijke projecten.
Werknemers moeten zich ook positief en gesteund voelen. Een gebrek aan energie of prestatieangst kunnen dit in de weg staan.
Verveling betekent dat de huidige werksituatie geen uitdaging biedt die geschikt is voor de vaardigheden van werknemers, wat betekent dat zij geen flowtoestand, of voldoening of vervulling zullen ervaren. Flowtoestanden kunnen zeer belangrijk zijn voor het opwekken van creativiteit.
De meeste mensen zullen af en toe verveling ervaren op het werk. Maar zolang het niet allesoverheersend wordt, kan het zelfs lonend zijn. Dat komt omdat af en toe verveling onze aandacht kan afleiden in richtingen waarin die normaal gesproken niet zou gaan, of onze hersenen kan laten afdwalen. Dit kan uiteindelijk leiden tot creatieve ideeën en oplossingen.
Valerie van Mulukom werkt niet voor, voert geen adviezen uit, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel, en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten haar academische aanstelling.
