Vrouwen die werken op het Chinese platteland in de buurt van de Tibetaanse grens. Yuan Chen, Auteur voorzien
Voor de meeste mensen over de hele wereld kost lichamelijk werk dagelijks veel tijd en energie. Maar wat bepaalt of het mannen of vrouwen zijn die harder werken in het huishouden? In de meeste jager-verzamelaarsamenlevingen zijn mannen de jagers en vrouwen de verzamelaars – waarbij mannen schijnbaar het verst lopen. Maar hoe is de arbeidsverdeling in andere samenlevingen?
Wij hebben een studie uitgevoerd van boeren- en kuddegroepen in de Tibetaanse grensgebieden op het platteland van China – een gebied met een enorme culturele diversiteit – om te ontdekken welke factoren eigenlijk bepalen wie het hardst werkt in een huishouden, en waarom. Onze resultaten, gepubliceerd in Current Biology, werpen licht op de werkverdeling tussen mannen en vrouwen in veel verschillende soorten samenlevingen.
De meeste volwassenen in de wereld zijn getrouwd. Het huwelijk is een contract, dus men zou kunnen verwachten dat de kosten en baten van de verbintenis voor beide partijen ongeveer gelijk zijn. Maar ongelijke onderhandelingsmacht in een huishouden – zoals één persoon die met een scheiding dreigt – kan leiden tot ongelijke bijdragen aan het partnerschap.
Uit huis gaan
Wij besloten de hypothese te testen dat het verlaten van je geboortestreek na een heteroseksueel huwelijk om bij de familie van je echtgenoot te gaan wonen, kan bijdragen tot een hogere werkdruk. In dergelijke huwelijken is de nieuwe persoon meestal geen familie van, en deelt geen geschiedenis met, iemand in het nieuwe huishouden. Zonder bloedverwanten om hen heen, kunnen zij daarom in het nadeel zijn wat onderhandelingspositie betreft.
Mannen hebben meer vrije tijd.
Yuan Chen, Auteur voorzien
De meest voorkomende huwelijksvorm in de wereld is die waarbij de vrouwen de “verstrooiers” zijn, die hun geboorteland verlaten, terwijl de mannen bij hun familie blijven in hun geboortegebied. Dit staat bekend als patrilocaliteit.
Neolocaliteit – waarbij beide seksen bij het huwelijk uit elkaar gaan en het paar op een nieuwe plaats gaat wonen, weg van hun beider familie – is een andere veel voorkomende praktijk in vele delen van de wereld. Matrilocaliteit – waarbij de vrouwen in het gezin van oorsprong blijven en de mannen bij de vrouw en haar familie gaan wonen – is vrij zeldzaam. En duolocaliteit – waarbij geen van beide seksen het huis verlaat en man en vrouw apart wonen – komt zeer zelden voor.
Gelukkig komen in de gevarieerde Tibetaanse grensgebieden alle vier deze verschillende verspreidingspatronen voor bij verschillende etnische groepen.
Onze studie richtte zich op plattelandsdorpen van zes verschillende etnische culturen. Met onze medewerkers van de Lanzhou Universiteit in China ondervroegen wij meer dan 500 mensen over hun dispersiestatus na het huwelijk, en vroegen hen een activity tracker (zoals een fitbit) te dragen om hun werkbelasting te beoordelen.
Vrouwen werken harder
Onze eerste bevinding was dat vrouwen veel harder werkten dan mannen, en dat zij het grootste deel van de vruchten van deze arbeid bijdroegen aan hun gezin. Dit bleek zowel uit hun eigen verslagen over hoeveel zij werkten als uit hun activity trackers.
Vrouwen liepen gemiddeld iets meer dan 12.000 stappen per dag, terwijl mannen iets meer dan 9.000 stappen liepen. Mannen werkten dus ook hard, maar minder hard dan vrouwen. Zij besteedden meer tijd aan vrije tijd of sociale activiteiten, of gewoon aan rondhangen en rusten.
Dit kan gedeeltelijk komen doordat vrouwen gemiddeld lichamelijk zwakker zijn dan mannen, en dus minder onderhandelingsmacht hebben. Maar we vonden ook dat personen (zowel mannen als vrouwen) die bij hun huwelijk uit elkaar gaan om ver weg van hun familie te gaan wonen, een hogere werkdruk hebben dan degenen die bij hun familie blijven.
Dus als je vrouw bent en bij je huwelijk van huis weggaat (zoals de meeste vrouwen in de hele wereld doen), lijdt je niet alleen in termen van het missen van je eigen familie, maar ook in termen van werkdruk. Wanneer beide seksen uit elkaar gaan en niemand meer bij de familie van oorsprong woont, werken beide seksen hard (want er is weinig hulp van verwanten) – maar de vrouw werkt toch harder. Volgens onze studie is er alleen sprake van perfecte gelijkheid tussen mannen en vrouwen wat betreft werkdruk wanneer mannen uit elkaar gaan en vrouwen niet.
Deze resultaten helpen ons te begrijpen waarom vrouwen zich over het algemeen verspreiden, maar mannen over het algemeen niet. Verspreiding is vooral slecht voor mannen – het voegt ongeveer 2.000 stappen per dag toe aan hun aantal stappen, maar slechts ongeveer 1.000 stappen per dag voor vrouwen.
Mannen werken iets minder hard dan vrouwen.
Yuan Chen, Auteur voorzien
Tijd en energie besteed aan landbouw, veeteelt en huishoudelijk werk concurreren met vrije tijd. Dus een aanzienlijke bijdrage aan de arbeid in huishoudens in deze landelijke gebieden kan leiden tot minder tijd besteed aan rust. Evolutionair gezien is het opgeven van rust niet gunstig, tenzij het bijdraagt tot een hogere fitness – zoals het verbeteren van de overleving van het nageslacht.
We weten eigenlijk niet of het in dit geval gunstig is, omdat het niet veel onderzocht is. Het kan waar zijn in arme en landelijke gebieden over de hele wereld, maar minder in rijkere omgevingen.
In de meeste stedelijke gebieden bijvoorbeeld is een inactieve levensstijl alomtegenwoordig. En onderzoek heeft aangetoond dat een zittende levensstijl in dergelijke gebieden onder witteboordenwerkers een belangrijk probleem voor de volksgezondheid aan het worden is. Er is een verband met veel chronische gezondheidsproblemen zoals obesitas, onvruchtbaarheid en verschillende psychische aandoeningen.
Geslachtsongelijkheid in werkdruk blijft zowel thuis als daarbuiten bestaan. Nu heeft onze studie een evolutionair perspectief gegeven op de vraag waarom vrouwen vaker dan mannen een zware werklast dragen.
Maar de zaken veranderen langzaam. Nu vrouwen steeds vaker een gezin stichten buiten het gezin van hun partner en hun eigen gezin om, neemt hun onderhandelingspositie toe. Dit wordt nog versterkt door hun toenemend niveau van zelf gegenereerde rijkdom, opleiding en autonomie. Uiteindelijk leiden deze veranderingen ertoe dat mannen in veel stedelijke, industriële of postindustriële samenlevingen steeds meer werk op zich nemen.
Yuan Chen ontvangt financiering van de European Research Council (ERC grant EvoBias), en werd eerder gefinancierd door de Lanzhou University, de International Society of Evolution, Medicine, and Public Health, en het HRAF instituut verbonden aan de Yale University ondersteund door de National Science Foundation (NSF 2022).
Ruth Mace ontvangt financiering van de European Research Council (ERC grant EvoBias). Zij is hoofdredacteur van Evolutionary Human Sciences (een open-access tijdschrift van Cambridge University Press). Eerder was zij verbonden aan de Chinese Academie van Wetenschappen in Beijing en de Universiteit van Lanzhou. Ruth Mace is momenteel te gast bij het Institute of Advanced Study in Toulouse (IAST).