shutterstock
Het is bijna een decennium geleden dat de term “vierde industriële revolutie” werd bedacht, maar veel mensen zullen er nog niet van hebben gehoord, of weten wat ermee wordt bedoeld.
Ook bekend als industrie 4.0, is het een manier om te beschrijven hoe het verbinden van verschillende geavanceerde technologieën de manier waarop we dingen maken kan veranderen. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in fabrieksrobots.
Hoewel er geen formele overeenstemming over bestaat dat we dit nieuwe tijdperk beleven, is het een teken van het belang waarmee veel mensen deze ontwikkelingen en hun potentieel beschouwen. De vorige industriële revoluties waren: de opkomst van stoomkracht aan het eind van de 18e eeuw, het gebruik van elektriciteit om machines aan te drijven aan het eind van de 19e eeuw en de verschuiving naar digitale elektronica die begon in de jaren 1970.
Deze werden gedefinieerd door duidelijke mijlpalen. Maar veel opkomende technologieën zouden kunnen beweren deel uit te maken van industrie 4.0. Daartoe behoren virtual reality (VR) om te simuleren wat er in een assemblagelijn gebeurt, en 3D-printing. Er zijn ook minder bekende ontwikkelingen zoals digitale tweelingen – virtuele modellen die het gedrag van fysieke objecten zoals windturbines of vliegtuigmotoren nauwkeurig weergeven.
Elke technologie die “slim” of “cyberfysisch” is – waarbij de grenzen tussen de digitale en de fysieke wereld vervagen – kan beweren deel uit te maken van de vierde industriële revolutie.
Maar veel bedrijven lijken niet snel van deze ontwikkelingen te profiteren. Hier laten we zien hoe dat komt en welke veranderingen nodig zijn om ervoor te zorgen dat de transformerende technologieën hun potentieel waarmaken.
Een vastgelopen revolutie?
Een toeleveringsketen beschrijft het hele systeem voor de productie van een product, van de grondstoffen tot de levering van het afgewerkte artikel aan de consument. Het is dus nuttig om te kijken naar de impact die industrie 4.0 technologieën hebben gehad op deze ketens.
Het is moeilijk te meten hoeveel effect specifieke technologieën hebben op de economie. Maar wat we wel kunnen doen is kijken welke impact ze hebben gehad op besluitvormers in bedrijven.
Een van ons (Ralf Seifert) publiceerde onlangs een enquête die onder enkele honderden topmanagers werd gehouden. De enquête vroeg de leidinggevenden naar hun mening over het beheer van toeleveringsketens.
Geen van de topprioriteiten die door de executives werden opgesomd heeft betrekking op industrie 4.0. In het oog springende technologieën die sterk geassocieerd worden met de vierde industriële revolutie, zoals AI en machine learning, het internet der dingen, robotica en 3D-printing staan in het onderste derde deel van de prioriteiten.
Een blik op online trends laat ook zien dat zoekopdrachten naar “industrie 4.0” in 2019 een piek bereikten, maar sindsdien zijn gedaald naar een aanzienlijk lager niveau.
Virtuele realiteit is een van de technologieën die naar verwachting de vierde industriële revolutie zal aandrijven.
Shutterstock
Er kunnen een aantal mogelijke redenen zijn voor deze teleurstellende omarming van industrie 4.0 door bedrijven. In 2020 bleek uit een onderzoek van de accountantsgigant KPMG dat van alle industrie 4.0-technologieën alleen cloud computing een vergevorderd – maar nog onvolledig – niveau van implementatie had bereikt.
Voor veel bedrijven blijven de voordelen van andere belangrijke technologieën onduidelijk. De dagelijkse druk van service en kosten gaat voor, dus het kost moeite om af te stappen van vertrouwde oplossingen. Dit komt overeen met de dip in de zoektocht naar industrie 4.0 – zelfs nu de wereldwijde toeleveringsketens zijn verstoord door de pandemie van het coronavirus, de blokkering van de vaarroute van het Suezkanaal in 2021, overstromingen die het spoorvervoer belemmeren en een tekort aan zeecontainers.
Uit het KPMG-rapport van 2020 blijkt dat minder dan de helft van de bedrijfsleiders de term “vierde industriële revolutie” goed begrijpt.
Hoog risico, hoge controle
Een gebrek aan bewustzijn is één obstakel voor de invoering van Industrie 4.0-technologieën. Een andere is de noodzaak om de business case voor uitgaven aan nieuwe technologische oplossingen op te bouwen.
Hoe ambitieuzer de technologie, hoe hoger het risico en de controle. Niet elk bedrijf heeft leiders die bereid zijn om innovatie te bepleiten en te sponsoren bij onzekere of minder tastbare resultaten.
Additive manufacturing, de industriële term voor 3D-printen, wordt beschouwd als een belangrijke Industrie 4.0-technologie.
Shutterstock
Industrie 4.0-initiatieven kunnen ook leiden tot weerstand tegen verandering bij werknemers. IT-afdelingen, die jarenlang getraind zijn om grote aanbieders van bedrijfsoplossingen te zoeken, aarzelen om niche-oplossingen van kleine bedrijven aan te bevelen – vooral voor technologieën waarmee ze niet vertrouwd zijn.
Een manier om dit aan te pakken is het inzetten van middelen voor het opzetten van aparte teams die belast zijn met het identificeren en prioriteren van industrie 4.0 mogelijkheden. Maar zelfs dan moet er een afstemming zijn met de bredere bedrijfsstrategieën van een bedrijf.
Van crisis naar opportuniteit
De ongekende verstoringen van de toeleveringsketen in de afgelopen twee jaar hebben leidinggevenden ertoe aangezet te overwegen hun toeleveringsketens te herconfigureren. Meestal kiezen ze er echter voor om dit op een conventionele manier te doen.
Reshoring (terugkeer van de productie naar het oorspronkelijke land van de onderneming) en nearshoring (verplaatsing van de productie naar een dichterbij gelegen in plaats van verder weg gelegen land) zijn populaire opties geworden voor bedrijven die de veerkracht van hun toeleveringsketens willen vergroten.
Industrie 4.0-technologieën spelen een rol in deze overgang. De heroverweging van wereldwijde toeleveringsketens is bijvoorbeeld ontstaan uit de noodzaak om de arbeidskosten te verlagen.
Bestuurderloze vorkheftrucks, of automatisch geleide voertuigen (AGV’s), zijn één voorbeeld van de manier waarop robotica de stijgende kosten elders kunnen verzachten. Additive manufacturing – de industriële naam voor 3D printen – kan de kosten van productieprocessen die twee of meer kostbare stappen omvatten vereenvoudigen en verlagen.
Voor leveringsketens die internationale grenzen overschrijden, zal er een extra stimulans zijn om digitale platforms te gebruiken voor het verbeteren van het vermogen om voorraden te traceren – een term die alles omvat van grondstoffen tot afgewerkte producten – en om goederen te helpen vervoeren. Dit zal bedrijven helpen ongeplande verstoringen sneller op te sporen en er adequaat op te reageren.
De disfuncties in de toeleveringsketen die de krantenkoppen haalden en de vooruitgang van Industrie 4.0 op korte termijn vertraagden, zouden wel eens de motor kunnen zijn die uiteindelijk zijn belofte waarmaakt.
De auteurs werken niet voor, adviseren niet, bezitten geen aandelen in en ontvangen geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel, en hebben buiten hun academische aanstelling geen relevante banden bekendgemaakt.
