Damir Khabirov/Shutterstock
Technologie wordt verondersteld ons leven makkelijker te maken. Smartphones bieden ons een handpalmgroot venster op de wereld en stellen ons in staat om bijna alles te doen met één druk op de knop. Slimme huizen zorgen voor zichzelf en virtuele vergaderingen betekenen dat woon-werkverkeer voor velen tot het verleden behoort.
We zouden dus meer vrije tijd moeten hebben. Tijd die nu wordt besteed aan slapen, ontspannen of gewoon niets doen – toch?
Als het idee dat je meer tijd hebt dan ooit tevoren je doet stikken in je koffie, ben je niet de enige. Er is steeds meer bewijs dat digitale technologie ons weliswaar helpt om tijd te besparen, maar dat we die tijd uiteindelijk gebruiken om steeds meer dingen te doen.
We hebben onlangs 300 mensen in heel Europa ondervraagd om te begrijpen hoe ze digitale apparaten in het dagelijks leven gebruiken. Uit dit onderzoek bleek dat mensen lege perioden in hun leven willen vermijden, dus vullen ze die perioden met het uitvoeren van taken, waarvan sommige niet mogelijk zouden zijn zonder technologie.
Of het nu ging om wachten op de bus, ’s ochtends wakker worden of ’s avonds in bed liggen, onze deelnemers meldden dat tijd die voorheen “leeg” zou zijn, nu gevuld werd met hersentrainingsapps, het maken van lijsten met dingen die ze zouden moeten doen of proberen op basis van hun social media feed, en andere levensadministratie.
Het lijkt erop dat rustige momenten van mensen kijken, fantaseren en dagdromen nu gevuld worden met op technologie gebaseerde taken.
De groei in digitale taken vindt gedeeltelijk plaats omdat technologie onze perceptie van waar vrije tijd voor is lijkt te veranderen. Voor veel mensen is het niet langer voldoende om gewoon te eten, tv te kijken of misschien een lesje te sporten.
In plaats daarvan, in een poging om geen tijd te verspillen, worden deze activiteiten uitgevoerd terwijl men ook op het web surft op zoek naar de ingrediënten voor een perfecter leven en probeert een gevoel van prestatie te ontwikkelen.
Op het eerste gezicht lijken sommige van deze taken voorbeelden van technologie die ons tijd bespaart. In theorie zou online bankieren moeten betekenen dat ik meer tijd heb omdat ik niet meer in mijn lunchpauze naar de bank hoef. Ons onderzoek suggereert echter dat dit niet het geval is. Technologie draagt bij aan een dichtere vorm van leven.
Sociale media kunnen mensen soms inspireren, motiveren of ontspannen. Maar ons onderzoek suggereert dat mensen vaak een gevoel van schuld, schaamte en spijt hebben nadat ze hun vrije tijd hebben gevuld met online activiteiten. Dit komt omdat ze online activiteiten minder authentiek en de moeite waard vinden dan echte activiteiten.
Het lijkt erop dat mensen het maken van een wandeling of het samenzijn met vrienden nog steeds als waardevoller zien dan online zijn. Misschien als we de telefoon wat meer zouden neerleggen, zouden we de tijd hebben om die recepten die we online bekijken ook echt te koken.
Waarom creëert technologie werk?
Er wordt ook gedacht dat veranderende werkpatronen het werk intensiveren. Thuiswerken en hybride werken, mogelijk gemaakt door videoconferentietechnologie, hebben de grenzen tussen werktijd en privétijd vervaagd. Nu het kantoor in de logeerkamer staat, is het maar al te gemakkelijk om te denken: “Ik ga nog even naar de studeerkamer om af te ronden nadat ik de kinderen naar bed heb gebracht.”
Bang voor je inbox? Het kan communicatieoverbelasting zijn.
alphaspirit.it/Shutterstock
Digitale technologieën versnellen het levenstempo. Neem e-mail en online vergaderingen. Voordat deze bestonden, moesten we wachten op antwoord op voicemails en brieven, of naar plaatsen reizen om elkaar te spreken. In plaats daarvan hebben we nu back-to-back online vergaderingen, soms zonder genoeg tijd tussendoor om zelfs maar even naar het toilet te gaan.
En e-mail zorgt voor een exponentiële groei in communicatie, wat meer werk betekent om alles te lezen en te beantwoorden. Slecht ontworpen technologie kan ons ook dwingen om meer werk te doen door de inefficiëntie die het creëert. We hebben het allemaal wel eens meegemaakt, informatie ingevoerd in systeem A om er vervolgens achter te komen dat omdat systeem A en B niet met elkaar praten, we alles twee keer moeten invoeren.
Door meer te doen, kunnen we uiteindelijk minder bereiken en ons slechter voelen. Naarmate de tijd meer onder druk komt te staan, nemen stress, uitputting en burn-out toe, wat resulteert in een grotere afwezigheid op het werk.
Hoe vertragen we en nemen we onze tijd terug?
Het terugwinnen van de tijd die door technologie is “bespaard” kan een verschuiving vereisen in de manier waarop we tijd innemen. Om los te komen van de gewoonte om tijd te vullen met steeds meer taken, moeten we eerst accepteren dat het soms OK is om weinig of niets te doen.
In de werkomgeving moeten werkgevers en werknemers een omgeving creëren waarin loskoppeling de norm is en niet de uitzondering. Dit betekent realistische verwachtingen hebben over wat kan en moet worden bereikt op een normale werkdag.
Maar het ontwikkelen van wetgeving die het recht om de verbinding te verbreken vastlegt, is misschien wel de enige manier om ervoor te zorgen dat technologie ophoudt onze tijd over te nemen. Verschillende Europese landen zoals Frankrijk en Italië hebben al wetgeving die het recht om de verbinding te verbreken vastlegt.
Hierin staat dat werknemers niet verplicht zijn om bereikbaar te zijn buiten hun werkuren en dat ze het recht hebben om te weigeren digitaal werk mee naar huis te nemen.
Het is ook mogelijk dat de technologie zelf de sleutel is tot het terugwinnen van onze tijd. Stel je voor dat, in plaats van je te vertellen dat je moet opstaan en bewegen (nog een taak), je slimme horloge je zou vertellen dat je moet stoppen met werken omdat je je contracturen hebt volgemaakt. Misschien winnen we eindelijk tijd terug als technologie ons begint te vertellen dat we minder moeten doen.
Ruth Ogden ontvangt financiering van de British Academy, de Wellcome Trust, de Economic and Social Research Council (ES/X005321/1), CHANSE en Horizon 2020.
Joanna Witowska ontvangt financiering van het National Science Centre, Polen, in het kader van het onderzoeksproject “TIMe experience in Europe's Digital age. Project TIMED valt onder het CHANSE ERA-NET Co-fund programma, dat financiering heeft ontvangen van het Horizon 2020 Research and Innovation Programme van de Europese Unie.
Dit artikel is mede geschreven door Vanda Černohorská in het kader van het subsidieproject “TIMED: TIMe experience in Europe’s Digital age”." (922027/0500) ondersteund door CHANSE en gecoördineerd door het Instituut voor Filosofie van de Tsjechische Academie van Wetenschappen in Praag.