Afrikaanse pinguïns eindigen "papegaai" elkaars stemmen. Mike Korostelev/Shutterstock
We hebben allemaal wel eens een vriend gekend die terugkwam van vakantie met een Frans accent. Of we hebben gemerkt dat er een Amerikaans accent in onze stem sluipt tijdens een etentje met een vriend die uit Texas op bezoek is.
Een van ons (Luigi) verhuisde onlangs terug naar Italië vanuit het Verenigd Koninkrijk, samen met vierjarige dochter Emma die nauwelijks Italiaans kon spreken. In de loop van de maanden sprak ze steeds meer Italiaans. Maar tot onze verbazing klonken haar accent en intonatie als die van haar schoolvrienden in plaats van haar familie. Ze probeerde niet om meer als haar vrienden te klinken. Haar stem ging op die van hen lijken, gewoon omdat ze zo vaak met hen babbelde.
Onze recente studie toonde aan dat pinguïns dit ook doen en dat het vermogen om je stem te variëren wijder verspreid is over het dierenrijk dan wetenschappers dachten.
Dit fenomeen, gekend als sociale aanpassing, is gebruikelijk bij mensen. Hoe meer twee mensen met elkaar praten, hoe meer aspecten van onze stemmen op elkaar gaan lijken. Hun stemmen passen zich aan elkaar aan. Het vermogen van onze stem om te veranderen in reactie op onze omgeving is van vitaal belang voor het leren van nieuwe klanken, woorden en talen op elke leeftijd.
De manier waarop de stem van Luigi’s jonge dochter snel en onbewust kon veranderen, zette ons aan het denken over de vraag of andere dieren hetzelfde doen.
Wij bestuderen de cognitieve capaciteiten van een verscheidenheid aan dieren, en de laatste jaren heeft Luigi veel gewerkt met Afrikaanse pinguïns. Zij zijn een ideaal dier om sociale aanpassing te onderzoeken. Afrikaanse pinguïns vormen grote kolonies en hebben verschillende soorten relaties (met partners, koloniegenoten). Ze hebben ook verschillende roepstemmen die ze gebruiken om voortdurend met elkaar te communiceren, waaronder één die klinkt als een balkende ezel.
Kolonie afrikaanse pinguïns gehuisvest in Zoom Torino (Cumiana, Italië; photo credit: Veronica Maraner)
Sommige dieren zoals papegaaien, walvissen, olifanten en vleermuizen leren nieuwe geluiden en liederen van hun ouders, andere leden van hun soort, andere soorten in het geheel, of zelfs niet-levende bronnen van geluid. Merels doen een griezelige impressie van een achteruitrijdende vrachtwagen.
De overgrote meerderheid van de dieren kan geen nieuwe geluiden leren en wordt geboren met een beperkt aantal geluiden die ze kunnen maken. Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat de roep van sommige dieren verandert als reactie op met wie ze het meeste contact hebben en dat meer dieren hun geluiden kunnen variëren dan eerder werd gedacht.
De evolutie van Afrikaanse pinguïns splitste zich meer dan 60 miljoen jaar geleden af van alle andere vogels die nieuwe geluiden kunnen leren door observatie. Pinguïns kunnen geen nieuwe geluiden leren en hun vocalisaties zijn genetisch bepaald.
In onze recente studie hebben we bijna drieduizend pinguïn-roepjes geanalyseerd uit drie verschillende kolonies in dierentuinen rond Italië. Eerst vergeleken we de roep van pinguïns die tot dezelfde kolonie behoorden, inclusief partners en koloniegenoten, met deze van pinguïns uit verschillende kolonies. We bestudeerden dezelfde pinguïns ook drie jaar later.
Tenslotte vergeleken we de nabijheid van de roep van partners tegenover de roep van niet-partners. In alle gevallen vonden we dat pinguïns die elkaars geroep vaker hoorden gelijkaardige “stemmen” hadden.
Onze studie suggereert dat hoe meer pinguïns elkaars roep ervaren, hoe meer hun roep op elkaar gaat lijken. En het toont aan dat zelfs dieren die niet in staat zijn tot vocaal leren, een flexibele akoestiek kunnen hebben.
De roep van de pinguïns stond dichter bij die van hun partner dan bij die van hun koloniegenoten drie jaar voordien. Dit kan te wijten zijn aan de speciale relatie tussen partners. Knowalski, een mannetje in de Zoomarine Roma kolonie, verloor zijn partner Marietta enkele jaren geleden en we merkten dat hij een tijdje depressief was. Nu probeert hij brutaal een vrouwtje van andere mannetjes te stelen.
Emoties hebben een enorme invloed op de stem en het kan wat convergentie bij dieren aanjagen. Wanneer partners rechtstreeks met elkaar roepen, kunnen ze in een speciale verhoogde emotionele toestand verkeren, wat hun stem kan beïnvloeden.
Afrikaanse pinguïns gebruiken ook een reeks van roepen in verschillende contexten. Bijvoorbeeld, alleenstaande pinguïns maken contact-roepen wanneer ze de kolonie niet kunnen zien.
Broedend koppel afrikaanse pinguïns gehuisvest in Zoomarine Roma (Torvaianica, Italië; photo credit: Giulia Olivero)
Een andere studie die we onlangs uitvoerden, belichtte de opmerkelijke cognitieve vaardigheden van deze zeevogels. Het toonde aan dat pinguïns niet alleen hun partner kunnen herkennen aan het geluid van hun stem, maar ook hun partner kunnen herkennen op zicht, zelfs wanneer de roep van een andere pinguïn werd gespeeld.
We hebben echt genoten van het werken met deze vogels. Ze brengen het grootste deel van hun tijd buiten het water door, en ze lijken absoluut ongeschikt voor het droge. Hoewel ze uitstekend kunnen zwemmen, wiebelen ze zo schattig en vallen ze vaak over hun eigen poten.
Wereldwijd zijn er 18 soorten pinguïns, sommige met miljoenen individuen. Andere, zoals de Afrikaanse pinguïns hebben er maar een paar duizend.
Deze soort staat op de rode lijst van de IUCN (The International Union for Conservation of Nature) en is geclassificeerd als bedreigd. Hun wereldpopulatie is sinds 1900 met 98% afgenomen. Snelle actie is nodig om ze te redden.
Luigi Baciadonna werkt voor de Universiteit van Turijn.
livio.favaro@unito.it werkt voor de Universiteit van Turijn.
