David Gallagher, Auteur voorzien
Je kunt vijf minuten op dat punt staan, vechtend tegen al die stemmen in je hoofd, en plotseling overvalt je een kalmte, en je realiseert je … het is goed, laten we het doen. We noemden dat “het moment”. Andy Guest, UK base jumper.
Kunnen wij stervelingen iets leren van “het moment”? Ik geloof van wel. Als avonturenpsycholoog en neurowetenschapper onderzoekt mijn werk deze vraag. Onderzoek heeft aangetoond dat eenvoudige technieken mensen kunnen helpen toegang te krijgen tot deze meditatieve staat.
Bij extreme sporten kunnen de gevolgen van beslissingen van atleten levensbedreigend zijn. Wetenschappers hebben base-jumping beschreven als de meest extreme van de extreme
sporten. Het gaat om parachutespringen vanaf vaste structuren zoals gebouwen, antennes, bruggen en kliffen.
Volgens één berekening is het risico om te sterven 50 keer groter dan bij parachutespringen. Dat gezegd hebbende, is er de laatste 30 jaar maar één dode gevallen in het Verenigd Koninkrijk.
Maar basejumpers zijn niet allemaal grote impulsieve persoonlijkheden. Ze zijn net zo vatbaar voor zelftwijfel als de rest van ons.
Een koel evenwicht
Stress belemmert de prestaties. Bij dreiging schakelen delen van de hersenen die betrokken zijn bij beredeneerde besluitvorming uit. Dit kan het beoordelingsvermogen aantasten.
Maar deze fysiologische reactie kan veranderen. Uit onderzoek blijkt dat ervaren skydivers meer controle hebben over de reactie van hun autonome zenuwstelsel op stress, dat vitale functies als bloeddruk, hartslag en ademhaling regelt.
Basejumpers jagen een gevoel van kalmte na, niet van adrenaline.
David Gallagher, Auteur voorzien
Normaal gesproken wordt de stressrespons geassocieerd met activiteit in de sympathische tak van het autonome zenuwstelsel. Deze tak regelt de vecht-of-vlucht reactie. Het sympathische systeem ontspant ook de blaas, versnelt de hartslag en verwijdt de oogpupillen.
Sommige mensen vertonen echter ook verhoogde activiteit in een andere tak: het parasympathische zenuwstelsel, dat normaal wordt geassocieerd met herstellend functioneren na blootstelling aan stress en levensondersteunende processen zoals de spijsvertering. Activering van de parasympathische tak helpt mensen rustig te blijven, zelfs als ze erg gestimuleerd worden.
Een andere kijk
Er zijn tactieken die iedereen kan gebruiken om het evenwicht in het zenuwstelsel te herstellen. Bijvoorbeeld, langzamer ademen verhoogt de parasympathische activiteit. Dit gaat samen met het bewust zijn van ongewenste gedachten.
Wachten op het moment.
David Gallagher, Auteur voorzien
Het aannemen van een “challenge mindset” kan mensen ook beter in staat stellen om onder druk te presteren. Dit houdt in dat je een situatie ziet voor de kansen die het biedt in plaats van het als bedreigend te zien.
Motiverende zelfpraat kan ook helpen: dingen zeggen als: “Ik kan dit.”
Deze aanpak zal je niet van de ene op de andere dag veranderen in een koelbloedige meester van je angsten. Maar zelfs een paar dagen oefenen met deze technieken kan gunstige effecten hebben op de activiteit van het zenuwstelsel.
Moeilijker dan het klinkt
Dit wil niet zeggen dat ernstige angst kan worden genezen met ademhalingstechnieken.
De innerlijke stem van zelftwijfel kan het moeilijk maken om de parasympatische tak te activeren. Dat komt omdat je mentale middelen worden omgeleid naar een reeks hersengebieden die bekend staan als het default mode netwerk. Het standaard modus netwerk is waar mentale processen van reflectie plaatsvinden. Dit is de bron van die innerlijke stem die kan veranderen in zelfkritisch geklets, gericht op negatieve gebeurtenissen uit je verleden.
Wanneer gebieden van de hersenen die betrokken zijn bij denken en emotionele verwerking overactief worden, kan dit leiden tot ruminatie en angst. Ruminatie is overmatig, herhaaldelijk denken over dezelfde gebeurtenis dat zich richt op het negatieve en resulteert in emotioneel leed. Het is moeilijk uit te schakelen.
Het leren beheersen van de standaardmodus kan ons helpen veerkracht te ontwikkelen.
Uit onderzoek blijkt dat hoogpresteerders vaak mensen zijn die zelfs onder extreme cognitieve druk geconcentreerd kunnen blijven. In een onderzoek voerden deelnemers geheugengebaseerde taken uit die bedoeld waren om de mentale verwerkingscapaciteit tot het uiterste te rekken. Degenen die moeite hadden met de eisen toonden verhoogde hersenactivatie in taakgerichte zones, en deden extra inspanningen om dit te compenseren. Degenen die consequent op hoog niveau presteerden, vertoonden lagere activeringsniveaus, alsof zij het zekere voor het onzekere namen. Dus hoogpresteerders hielden het hoofd koel.
Dit is niet het moment om in paniek te raken.
David Gallagher, Auteur voorzien
In mijn onderzoek kijk ik naar manieren om de prestaties van mensen in extreme situaties te bestuderen, met behulp van draagbare hartslagmeters als een proxy voor het meten van hersenprocessen. Dit heeft tot doel te identificeren hoe de hersenen reageren in het “moment” beschreven door base jumpers. Het meten van fysiologische stressniveaus kan ons helpen de optimale toestanden te identificeren die nodig zijn om onder druk te handelen.
Of het nu gaat om het rijden door een nieuwe stad tijdens het spitsuur, of het aanvaarden van een levensveranderende kans, we moeten die stemmen in ons hoofd overwinnen, anders verhinderen ze ons vooruit te gaan. Om toegang te krijgen tot dat speciale moment voor onszelf, moeten we onze interne radio afstemmen om de ruis van het zelfvertrouwen uit te filteren.
Door onze reacties van brein en lichaam in balans te brengen met technieken als mindfulness en ademhaling, kunnen we de controle behouden. Zonder de kalmerende invloed van een evenwichtig zenuwstelsel heeft de geest van mensen de neiging om overal dreiging te zien, in plaats van het leven te zien in termen van kansen op groei.
Dus, stop. Adem langzaam uit, verzeker jezelf dat het goed is, je hebt dit. Dit is een uitdaging, iets om je in vast te bijten. Deze onzekerheid overwinnen is als beseffen dat je probeerde te rijden met de handrem erop. Laten we hem loslaten en wegrijden.
David Gallagher werkt niet voor, geeft geen advies aan, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel, en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.
