Facebook heeft aangekondigd dat het de ontwikkeling van zijn Instagram Little ones-undertaking stopzet. Dit volgt op berichten dat de socialemediagigant opdracht had gegeven tot – en geheim hield – van intern onderzoek waaruit bleek dat Instagram schadelijk was voor de geestelijke gezondheid van jongeren.
De bevindingen van het onderzoek, om nog maar te zwijgen van het feit dat ze werden achtergehouden, hebben de zware kritiek op het undertaking alleen maar versterkt. ‘Instagram voor kinderen’, kopte al vroeg, ‘de sociale-mediasite waar niemand om vroeg’.
Wie heeft wat gevraagd, is bij de ontwikkeling van informatietechnologie een interessante vraag. Aan het eind van de jaren tachtig experienced onderzoek al aangetoond dat de geschiedenis van pcs er aantoonbaar een was van het creëren van meer vraag dan het beantwoorden van behoeften. En sociale media is niet anders: het is veranderd van iets waarvan we niet wisten dat we het wilden verankeren in alles wat we doen. Onderzoek bevestigt in toenemende mate dat het ook een bron van schade kan zijn.
Kinderen staan centraal in deze strijd tussen nut en veiligheid. Zij zijn de toekomstige ontwerpers van onze technologie – ze zullen onze rotzooi erven – maar ze gebruiken het nu ook. En het zijn de toekomstige klanten van technologiebedrijven. Hoofd van Instagram Adam Mosseri heeft snel de waarde en het belang van een kinderversie van de app verdedigd. Maar kunnen we erop vertrouwen dat huge tech ons geeft wat we echt nodig hebben, in plaats van ons te manipuleren om te consumeren wat ze nodig hebben om te verkopen?
De komst van bruikbaarheid
Het thought van gebruikerservaring domineert nu het denken over informatietechnologie. Maar de vroegste thuiscomputers waren allesbehalve nuttig of bruikbaar voor de gemiddelde persoon. Dat komt vooral omdat ze nog steeds werden ontworpen voor getrainde specialisten: ze namen de competentie op zich in wie ze aanzette.
Vanaf het start off van de jaren tachtig werden ouders aangemoedigd om het educatieve potentieel van thuiscomputers te omarmen. Ze zagen de apparaten als een stimulans voor het leren en de toekomstige inzetbaarheid van hun kinderen. Maar deze opname in vroege apparaten was nog steeds meer conceptueel dan praktisch.
Tegen het einde van de jaren tachtig begon het idee van bruikbaarheid echter aan kracht te winnen. IT-ontwerp begon zich meer te concentreren op hoe gemiddelde mensen hun producten effectief en efficiënt zouden kunnen gebruiken, waarbij computerwetenschappers zich richtten op mens-computerinteractie en gebruikersgericht ontwerp.
Van gebruikerservaring tot gebruikersveiligheid
Technologie maakt het nu natuurlijk mogelijk hoe we leven, hoe we communiceren, hoe we fulfilled elkaar omgaan, hoe we werken. Huishoudens zijn gevuld met apparaten en applicaties die bruikbaar, nuttig en in gebruik zijn. Inderdaad, het in gebruik houden van apparaten en alles wat ze bevatten, staat centraal bij IT-ontwerp: de gebruiker is een klant en de technologie is ontworpen om die gewoonte te koesteren – zelfs op verzoek.
Uitzoeken hoe je een zinvolle en relevante ervaring kunt bieden aan iemand die een digitaal products of digitale dienst gebruikt, van apparaten tot sociale-mediaplatforms, is wat bekend staat als ontwerp van gebruikerservaringen. Techreuzen praten around het voldoen aan onze verwachtingen nog voordat we ze zelf weten. En de manier waarop ontwerpers weten wat we willen voordat we het willen, komt neer op de gegevens die ze over ons en onze kinderen verzamelen.
Een golf van recente rechtszaken benadrukt echter de grens, in termen van schade aan de gebruiker, die dergelijke digitale innovatie gedreven door winst en gevormd door onze persoonlijke gegevens heeft overschreden. Deze omvatten de zaak die is aangespannen door de voormalige kindercommissaris voor Engeland, Anne Longfield, tegen TikTok.
In de zaak van Longfield wordt beweerd dat het platform voor het delen van video’s de persoonlijke informatie van zijn minderjarige gebruikers verzamelt voor gerichte reclamedoeleinden: van geboortedatum, e-mail en telefoonnummer tot locatiegegevens, religieuze of politieke overtuigingen en browsegeschiedenis.
De zorg van tegenwoordig is dat de privateness wordt bedreigd omdat winst voorrang heeft op veiligheid.
De usability-beweging die eind jaren tachtig begon, moet daarom plaats maken voor wat computerwetenschappers usable safety noemen: human-centric style, waarbij veiligheid voorop staat. Uit ons onderzoek blijkt dat veel on line applicaties niet geschikt zijn voor gebruik. Ze slagen er niet in om de balans te vinden tussen bruikbaarheid en veiligheid (en privateness).
We moeten het potentieel van open up-sourceontwerpen – die niet gedreven zijn door winst – als alternatieven verder onderzoeken. En we moeten jonge geesten ethisch bewust maken van technologie: zij zijn de programmeurs van morgen. Web zo belangrijk als leren coderen, is het begrijpen van de ethische implicaties van wat er wordt gecodeerd.
De auteurs werken niet voor, raadplegen, bezitten geen aandelen in of ontvangen geen financiering van een bedrijf of organisatie die baat zou hebben bij dit artikel, en hebben geen relevante voorkeuren bekendgemaakt buiten hun academische aanstelling.
