SUKJAI FOTO/Shutterstock
Waarom heeft de regenboog geen kleuren als zwart, bruin en grijs? – Ivy, vier jaar oud, Kent, UK
Velen van ons hebben regenbogen aan de hemel gezien als de zon weer gaat schijnen na een regenbui. Om een regenboog te kunnen zien, moeten de omstandigheden precies goed zijn.
Er moeten waterdruppels in de lucht zitten – zoals regen of zelfs mist – en de zon moet achter ons staan en vrij laag bij de grond. Dit komt omdat een regenboog ontstaat door licht dat door waterdruppels gaat.
Curious Kids is een serie van The Conversation die kinderen de kans geeft hun vragen over de wereld te laten beantwoorden door deskundigen. Als je een vraag hebt die je door een expert wilt laten beantwoorden, stuur die dan naar curiouskids@theconversation.com en zorg ervoor dat je de voornaam, leeftijd en woonplaats van de vraagsteller vermeldt. We kunnen niet elke vraag beantwoorden, maar we zullen ons best doen.
Het licht van de zon lijkt voor ons wit. Maar het witte licht dat we in het dagelijks leven zien, bestaat eigenlijk uit een mix van verschillende kleuren. Wanneer het licht door een regendruppel gaat, kunnen deze kleuren zich scheiden.
Golven van licht
Je zou het niet zeggen als je ernaar kijkt, maar licht verplaatst zich in golven, zoals golven die over de oceaan bewegen. Elke kleur in de regenboog heeft wat wij noemen een andere “golflengte”.
Dit betekent dat de afstand tussen de toppen van de golf voor elke kleur een andere lengte heeft. De kleuren, van violet met de kortste golflengte tot rood met de langste, worden het “zichtbare spectrum” genoemd.
Regendruppels lijken meer op kleine bolletjes dan op de druppelvormen die wij vaak tekenen. Wanneer licht een van deze bolletjes water raakt, kan het licht van richting veranderen. We noemen dit “breking”.
Elke golflengte wordt iets anders gebroken. Als het licht de regendruppel onder de juiste hoek raakt, scheidt de breking de golflengten in hun verschillende kleuren. Omdat veel licht door veel regendruppels wordt gebroken, zien we deze kleuren als een regenboog aan de hemel. De volgorde van de kleuren wordt bepaald door hun golflengte.
Licht dat door een regendruppel reist.
Fouad A. Saad/Shutterstock
Wanneer we leren over de regenboog, wordt ons geleerd dat er zeven kleuren zijn: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet. Maar dit is niet strikt waar.
Kleuren in de regenboog
De verschillende kleuren lopen in elkaar over, en het is moeilijk te zeggen waar de ene kleur eindigt en de andere begint. Er zitten andere kleuren tussen, waar ze zich vermengen – zoals turkoois tussen blauw en groen.
Het zichtbare spectrum.
Belozersky/Shutterstock
Blauw en groen liggen naast elkaar in het kleurenspectrum, daarom zien we turkoois waar ze in elkaar overlopen. Sommige kleuren zijn echter mengsels van kleuren die niet naast elkaar in het spectrum liggen.
Bruin, bijvoorbeeld, is een mengsel van rood en groen. Maar de rode en groene banden in de regenboog liggen niet naast elkaar, dus zien we ze niet mengen om bruin te maken. Hetzelfde geldt voor veel andere kleuren die mengsels zijn – als de kleurenbanden in de regenboog elkaar niet overlappen kunnen ze niet mengen.
Een regenboog boven velden.
Peter Maerky/Shutterstock
Maar er zijn twee kleuren die we nooit in een regenboog zouden zien – zwart en wit. Zwart is de afwezigheid van kleur – het is wat we zien als er helemaal geen licht is.
Anderzijds is wit een combinatie van alle kleuren samen. Wanneer licht wordt gebroken door regendruppels scheidt dat het witte licht in het zichtbare spectrum, waardoor het niet langer wit is. Grijs is een mengsel van zwart en wit, en omdat we in een regenboog nooit zwart en wit kunnen zien, kunnen we ook geen kleuren zien die gemaakt zijn door ze te mengen.
De volgende keer dat je een regenboog ziet, kijk dan hoeveel kleuren je erin kunt zien – en de kleuren die je niet kunt zien.
James Rawlings werkt niet voor, geeft geen advies, heeft geen aandelen in of ontvangt geen financiering van een bedrijf of organisatie die baat heeft bij dit artikel, en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.
