Slaaptekort treft de meesten van ons wel eens. Rido/Shutterstock
Wat bepaalt hoe vrijgevig je bent? Zou het kunnen zijn hoeveel geld je hebt? Hoe aardig je bent? Of misschien komt het neer op je waarden. Dit lijken allemaal redelijke veronderstellingen, maar een nieuwe studie van de universiteit van Berkeley suggereert dat iets dat zo triviaal lijkt als hoe goed je de laatste tijd hebt geslapen ook van invloed kan zijn op hoe bereid je bent om andere mensen op een bepaalde dag te helpen. Uit het onderzoek bleek dat slaaptekort leidt tot een vermindering van vrijgevigheid.
De onderzoekers testten hoe vriendelijk mensen waren als ze moe waren op drie verschillende manieren. In de eerste studie beroofden ze 21 vrijwilligers van slaap gedurende 24 uur, en vroegen hen dan hoe bereid ze zouden zijn om te helpen in een aantal scenario’s zoals het helpen van een vreemdeling met het dragen van hun boodschappentassen.
Ze vroegen de deelnemers om de altruïsme-vragenlijst te herhalen na een normale nachtrust. De onderzoekers bestudeerden ook de hersenactiviteit van de 21 deelnemers met behulp van fMRI-beeldvorming.
Vervolgens hielden 171 online gerekruteerde vrijwilligers een dagboek bij van hun slaap voordat ze dezelfde vragenlijst deden. Voor beide experimenten vonden de onderzoekers dat vermoeide deelnemers lager scoorden op de altruïsme vragenlijst. Dit was het geval ongeacht de empathische eigenschappen van de deelnemers en of de persoon die ze moesten helpen een vreemde of een bekende van hen was.
Tot slot analyseerden de onderzoekers meer dan 3,8 miljoen liefdadigheidsdonaties die in de VS werden gedaan voor en na het verzetten van de klok voor de zomer, waardoor iedereen een uur slaap verliest. De donaties daalden met 10% in de dagen na het verzetten van de klok in vergelijking met de weken voor en na de overgang.
Uit de fMRI-beeldvormingsanalyse bleek dat slaaptekort verband lijkt te houden met verminderde activiteit in het deel van de hersenen dat verband houdt met sociale cognitie, dat onze sociale interacties met anderen regelt. De verandering in hersenactiviteit was niet gerelateerd aan de slaapkwaliteit, alleen aan de hoeveelheid slaap. Het goede nieuws is dat dit effect van korte duur is en verdwijnt zodra we ons normale slaappatroon hervatten.
Wat het onderzoek zegt
Het is al lang bekend dat slaap van cruciaal belang is voor veel aspecten van onze gezondheid en ons welzijn. Dit werd beroemd aangetoond in 1959, toen de Amerikaanse DJ Peter Tripp wakker bleef om 201 uur onafgebroken live uit te zenden vanaf Time Square in New York. Peter’s record werd in 1964 gebroken door Randy Gardner, een tiener die 260 uur (bijna 11 dagen) wakker bleef voor een wetenschappelijk project op school.
Randy en Peter leken goed gedurende hun ervaringen. Maar naarmate de uitdaging vorderde begonnen ze te slissen in hun spraak, waren soms verward en hadden moeite met eenvoudige taken zoals het opzeggen van het alfabet.
Beiden hadden ook levendige hallucinaties. Peter zag spinnenwebben in zijn schoenen en geloofde dat een bureaulade in vlammen was opgegaan.
We weten nu dat slaaptekort verband houdt met geestelijke gezondheidsproblemen, waaronder hallucinaties en psychose. Peter en Randy leken te herstellen van hun beproevingen, maar onderzoek toont aan dat ernstig langdurig slaaptekort kan leiden tot blijvende neurologische problemen.
Een gebrek aan slaap kan je basiskennis aantasten.
fizkes/Shutterstock
Sinds de stunts van Peter en Randy heeft onderzoek uitgewezen dat slaaptekort invloed heeft op de meeste aspecten van ons gedrag, niet in de laatste plaats op onze basisdenkvaardigheden, zoals geheugen en besluitvorming. In 1988 publiceerde de Association of Professional Sleep Societies een rapport in het tijdschrift Sleep, waarin werd gewaarschuwd dat een slechte nachtrust leidt tot een verhoogd risico op een ongeval, zoals een aanrijding op de weg of een doe-het-zelf ongelukje thuis.
Een studie in 2015 vergeleek het aantal dodelijke verkeersongevallen in de VS direct na het verzetten van de klokken naar de zomertijd, wanneer de klokken vooruit gaan en we een uur slaap verliezen, en vond een significante toename van het aantal ongevallen de dag erna.
Het is allemaal logisch
Psychologen geloven dat vriendelijkheid en vrijgevigheid deel uitmaken van onze sociale cognitie, een complex geheel van processen die bepalen hoe we met anderen omgaan en hoe we beslissingen nemen over ons gedrag ten opzichte van hen.
Deze beslissingen zijn gebaseerd op vele factoren. Elk van deze factoren wordt beïnvloed door hoe goed we slapen; ons geheugen, alle aspecten van het geheugen van vorige situaties, de kwaliteit van onze beslissingen, hoe impulsief we zijn en vooral onze emoties en hoe goed we die kunnen reguleren. Het is niet meer dan logisch dat de hoeveelheid geld die we bereid zijn te schenken ook gevoelig zou zijn voor slaap.
Dus als een vriend je de volgende keer vraagt om een donatie voor zijn marathoninzamelingsactie, slaap er dan een nachtje over.
Laura Boubert werkt niet voor, geeft geen advies aan, heeft geen aandelen in, en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel, en heeft buiten haar academische aanstelling geen relevante affiliaties bekend gemaakt.
