Gletsjers zoals de Byrd-gletsjer op Antarctica vertonen scheuren en bewegingen. United States Geological Survey, CC BY-SA
De enorme Thwaites-gletsjer op West-Antarctica bevat genoeg ijs om de zeespiegel wereldwijd achieved 65 cm te laten stijgen als deze volledig zou instorten. En, zorgwekkend, recent onderzoek suggereert dat de stabiliteit op lange termijn twijfelachtig is, aangezien de gletsjer steeds meer ijs bloedt.
Het toevoegen van 65 cm aan de wereldwijde zeespiegel zou een kustlijnveranderende hoeveelheid zijn. Voor de context: er is sinds 1900 ongeveer 20 cm zeespiegelstijging geweest, een hoeveelheid die kustgemeenschappen nu al uit hun huizen dwingt en milieuproblemen verergert, zoals overstromingen, zoutwaterverontreiniging en verlies van leefgebied.
Maar de zorg is dat Thwaites, soms de “doemsdag-gletsjer” genoemd vanwege zijn sleutelrol in de regio, misschien niet de enige gletsjer is om te gaan. Als het in de oceaan zou uitmonden, zou het een regionale kettingreactie kunnen veroorzaken en andere nabijgelegen gletsjers mee kunnen slepen, wat zou betekenen dat de zeespiegel enkele meters zou stijgen. Dat komt omdat de gletsjers in West-Antarctica kwetsbaar zijn voor een mechanisme genaamd Maritime Ice Cliff Instability of MICI, waarbij terugtrekkend ijs steeds hogere, onstabiele ijskliffen blootlegt die in de oceaan instorten.
Een zeespiegelstijging van enkele meters zou veel van ’s werelds grootste steden onder drinking water zetten, waaronder Shanghai, New York, Miami, Tokio en Mumbai. Het zou ook enorme stukken land in kustgebieden bedekken en laaggelegen eilandstaten zoals Kiribati, Tuvalu en de Malediven grotendeels opslokken.
Zo groot als Groot-Brittannië
Thwaites is een bevroren rivier van ijs, ongeveer zo groot als Groot-Brittannië. Het draagt al ongeveer 4% bij aan de wereldwijde zeespiegelstijging. Sinds 2000 heeft de gletsjer een nettoverlies geleden van meer dan 1000 miljard ton ijs en dit is de afgelopen drie decennia gestaag toegenomen. De stroomsnelheid is in 30 jaar verdubbeld, wat betekent dat er twee keer zoveel ijs in de oceaan wordt gespuwd als in de jaren negentig.
Kaart van het Amundsen Zeebekken inclusief de Thwaites-gletsjer.
Europese Unie voor Geowetenschappen, CC BY
De Thwaites-gletsjer, de breedste ter wereld fulfilled een breedte van 80 mijl, wordt tegengehouden doorway een drijvend platform van ijs, een ijsplaat genaamd, dat de gletsjer tegenhoudt en ervoor zorgt dat deze minder snel stroomt. Maar wetenschappers hebben zojuist bevestigd dat deze ijsplaat snel gedestabiliseerd raakt. De oostelijke ijsplaat heeft nu scheuren about het oppervlak en zou binnen tien jaar kunnen instorten, volgens Erin Pettit, een glacioloog aan de Oregon State College.
Dit werk ondersteunt onderzoek dat in 2020 is gepubliceerd en waarin ook de ontwikkeling van scheuren en spleten op de Thwaites-ijsplaat werd opgemerkt. Deze geven aan dat het structureel wordt verzwakt. Deze schade kan een versterkend responses-impact hebben, omdat kraken en breken verdere verzwakking kan bevorderen, waardoor de ijsplaat wordt voorbereid op desintegratie.
Als de ijsplaat van Thwaites zou instorten, zou dat het start out van het einde betekenen voor de gletsjer. Zonder zijn ijsplaat zou de Thwaites-gletsjer de komende decennia tot eeuwen al zijn ijs in de oceaan lozen.
Nieuw onderzoek naar de Thwaites-gletsjer en zijn toekomst.
Andere onstabiele gletsjers
De ijsplaat – die kan worden gezien als de drijvende uitbreiding van de Thwaites-gletsjer – is een van de vele die wetenschappers nauwlettend in de gaten houden in het Amundsen-zeebekken, West-Antarctica. Verschillende ijsplaten die gletsjers daar tegenhouden, waaronder Thwaites en zijn buurman, de Pine Island-gletsjer, worden uitgehold door stijgende oceaantemperaturen.
Hotter oceaanwater kan deze drijvende ijsplaten ondergraven, waardoor het smelten van onderaf wordt aangedreven, waardoor het ijs kan dunner en zwakker worden, waardoor de scheuren en breuken die aan het oppervlak zijn waargenomen, zich kunnen ontwikkelen. Dit door de oceaan aangedreven smelten op de bodem van de ijsplaat duwt ook het ankerpunt waar het ijs de zeebodem ontmoet naar achteren. Omdat de zeebodem in de Amundsenzee naar beneden afloopt, zou dat uiteindelijk een verschuiving kunnen veroorzaken als de gletsjers hun houvast verliezen en zich snel terugtrekken.
Uiteindelijk, als de ijsplaten zich terugtrekken, betekent dit dat de West-Antarctische gletsjers minder worden tegengehouden – waardoor ze kunnen versnellen en meer kunnen toevoegen aan de wereldwijde zeespiegel.
Wetenschappers krijgen echter nog steeds grip op MICI en er blijven vragen bestaan over de toekomst van West-Antarctische gletsjers. Hoewel de ineenstorting van Thwaites zeker een grootschalige ineenstorting zou kunnen veroorzaken, gelooft niet iedereen dat dit zal gebeuren.
Ander werk suggereert dat de destabilisatie van de Thwaites-ijsplaat en gletsjer niet zal leiden tot het soort catastrofale gevolgen waar sommigen bang voor zijn. Zee-ijs en stukken ijs die loskomen van de instortende ijsplaat en gletsjer kunnen een soortgelijk remmend effect hebben als de intacte ijsplaat, de kettingreactie in de kiem smoren en de aanhoudende ineenstorting van de hele West-Antarctische ijskap voorkomen.
Maar hoewel er onzekerheid blijft bestaan over wat er precies zal gebeuren in West-Antarctica, is één ding zeker: de terugtrekkende Thwaites-gletsjer zal de komende jaren blijven bijdragen aan de wereldwijde zeespiegel.
Ella Gilbert werkt niet voor, raadpleegt, bezit geen aandelen in of ontvangt geen financiering van een bedrijf of organisatie die baat zou hebben bij dit artikel, en heeft geen relevante voorkeuren bekendgemaakt buiten hun academische aanstelling.
