Lutsenko_Oleksandr/Shutterstock
In haar keynote MacTaggart lezing op het Edinburgh International Television Festival in augustus, sprak voormalig BBC presentatrice Emily Maitlis over haar twijfels over de manier waarop de publieke omroep van het Verenigd Koninkrijk de kernwaarde van onpartijdigheid interpreteerde.
Het kost onze (BBC) producenten misschien vijf minuten om 60 economen te vinden die bang zijn voor Brexit en vijf uur om één stem te vinden die Brexit omarmt. Maar tegen de tijd dat we in de ether gingen, hadden we gewoon één van elk; we presenteerden deze ongelijke inspanning aan ons publiek als evenwicht.
Maitlis gelooft dat dit geen eerlijke verslaggeving is. U kunt het ermee eens of oneens zijn, maar hoe dan ook, haar opmerking roept een interessante vraag op over hoe onpartijdige verslaggeving eruit ziet.
Dit is waar een wiskunde concept genaamd informatie theorie ons kan leiden. Volgens de informatietheorie kan onpartijdigheid worden gemeten aan de hand van een metriek die wederzijdse informatie heet. Wederzijdse informatie meet de hoeveelheid kennis over een onderwerp dat je uit een bericht kunt halen.
Stel dat je net vanuit de ruimte op aarde bent geland en je wilt weten hoe de zon opkomt. Je zet de BBC aan en zij interviewen een persoon die zegt dat de zon uit het westen opkomt, en een andere geïnterviewde zegt dat de zon uit het oosten opkomt.
De uitzending van de BBC is onpartijdig. Maar de hoeveelheid informatie in het programma over wat je wilt weten (de wederzijdse informatie) is nul. Je bent net zo verward als voorheen. Perfect onbevooroordeelde berichtgeving heeft niet meer effect dan luisteren naar witte ruis.
Als de BBC zou melden dat “99 van de 100 experts zeggen dat de zon in het oosten opkomt” is de wederzijdse informatie een eenheid van informatie.
Een nieuw tijdperk
We leven in een tijdperk van informatie oorlog. Door de staat gesponsorde desinformatie kan democratische processen zoals verkiezingen en referenda verstoren. Mensen kunnen gemakkelijk desinformatie verspreiden met verwoestende gevolgen voor het leven van anderen, zoals stalker en voormalig BBC-radiopresentator Alex Belfield, wiens online pesterijen het leven van collega-presentatoren Jeremy Vine, Liz Green en vele anderen tot een hel maakten. Hij werd in september 2022 veroordeeld tot vijf en een half jaar gevangenisstraf voor zijn online stalking.
De ontwikkeling van het internet in de afgelopen kwart eeuw heeft ons blootgesteld aan een hoeveelheid informatie die onze hersenen niet aankunnen. Op het internet hebben feiten minder betekenis dan de manier waarop informatie wordt gepresenteerd. Het resultaat is dat onpartijdige en eerlijke berichtgeving niet langer hetzelfde zijn.
Het internet heeft de manier waarop we nieuws consumeren veranderd.
Gorodenkoff/Shutterstock
De overvloed aan informatie heeft ons ertoe aangezet standpunten aan te nemen waarin we met zekerheid kunnen geloven. Het is belonender voor onze hersenen) om in een staat van zekerheid te bestaan dan in onzekerheid. Informatie die speelt op onze emoties geeft ons eerder dit gevoel van geen onzekerheid. Er is zoveel informatie beschikbaar dat we niet de capaciteit hebben om een beredeneerd oordeel te vellen over alles wat we lezen of bekijken.
Rationeel denken betekent onderzoek doen en de beschikbare informatie gebruiken om de meest rationele beslissing te nemen. Toen ik onderzocht hoe de opvattingen van mensen veranderen als we informatie verwerken, ontdekte ik dat rationele denkers een zorgwekkende neiging hebben. Als mensen een reeks verklaringen te zien krijgen, waarvan er hooguit één waar is, zullen ze de sterkste trek voelen naar informatie die hun huidige overtuigingen aanvult.
De vergelijking in mijn werk onderzocht verder hoe deze trekkracht in de tijd verandert naarmate we informatie verteren en stelde iets vast dat eerder over het hoofd was gezien. Zij laat zien dat als mensen sterke maar onjuiste opvattingen hebben over een zaak, zij – zelfs als zij geleidelijk aan aan de waarheid worden blootgesteld – hun opvattingen niet zullen veranderen, mogelijk tientallen jaren lang, tenzij zij een dramatische gebeurtenis meemaken.
Mensen moeten zich eerst overtuigen van hun oorspronkelijke mening voordat ze opnieuw overtuigd kunnen worden door de ware verklaring. Dit proces dwingt je om een verhoogde onzekerheid te ervaren voordat die weer afneemt. De wiskunde laat zien dat rationele denkers hier niet van houden.
De oplossing
Soms haalt de realiteit je in en bijt je. Dit kan de vorm aannemen van een gerechtelijke uitspraak over de verspreiding van desinformatie. Zo kreeg samenzweringstheoreticus Alex Jones in oktober 2022 een gerechtelijke uitspraak van 965 miljoen dollar (860 miljoen pond). Mensen kunnen ervoor kiezen om inhoud die klimaatverandering ontkent te delen. Maar er is geen rechter die de schade van dit soort desinformatie kan herstellen.
De BBC bevindt zich in een moeilijke positie. Net als de monarch is de BBC wettelijk verplicht neutrale uitzendingen te produceren.
Onpartijdigheid is gebaseerd op twee of meer tegengestelde meningen. Hoe zit het dan met de BBC-verslaggeving over het vaccinatieprogramma tijdens de (voortdurende) COVID-pandemie? Er is een klein maar aanzienlijk deel van de bevolking dat tegen het vaccinatieprogramma is, maar de BBC heeft hun standpunten niet op gelijke voet met die van de medische deskundigen gepresenteerd.
Dit is wat de BBC op grotere schaal zou moeten doen – ook al zijn er politieke vertakkingen. In het tijdperk van informatie-overload heeft onpartijdige verslaggeving weinig waarde. Het is tijd voor de BBC om het concept op te doeken en te vervangen door een benadering van algemeen belang die geleid wordt door de wetenschap. Hoewel deskundigen zich soms vergissen, is het zeer waarschijnlijk dat een consensus van een overweldigende meerderheid van deskundigen, zoals die van de 60 economen die Brexit vreesden, de feiten juist weergeeft.
Dorje C Brody werkt niet voor, geeft geen advies, heeft geen aandelen in of ontvangt geen financiering van een bedrijf of organisatie die baat zou hebben bij dit artikel, en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten zijn academische aanstelling.
