Rhesusapen staan erom bekend dat ze mensen in steden lastigvallen. Wirestock Scheppers/Shutterstock
De gastheren van de G20-top dit jaar in New Delhi, India, staan voor een unieke uitdaging: voorkomen dat apen het evenement verstoren. De resusmakaken in het gebied zijn brutaal en nieuwsgierig, maar kunnen ook agressief zijn.
De strategie van het gemeentebestuur is om mensen in te huren die langoerapen imiteren en de makaken afschrikken. De langoer wordt traditioneel verondersteld makaken af te schrikken omdat ze zogenaamd “natuurlijke vijanden” zijn. Het kan werken, maar niet om de redenen die worden verondersteld.
En het gebruik van professionele aapnabootsers duidt op een veel groter probleem: naarmate onze steden groeien, zullen we alleen maar meer problemen krijgen met de interactie met de natuur.
Op het parlementaire landgoed van Delhi, vlakbij waar de top wordt gehouden, staan makaken bekend om het stelen van lunches en het beschadigen van eigendommen. Ze bijten vaak. In de stad Shimla in de uitlopers van de Himalaya werden in 2014-2018 dagelijks drie tot vier mensen door makaken gebeten.
Het is dus goed nieuws voor G20-bezoekers dat de gemeenteraad van New Delhi plannen heeft om makaken op afstand te houden.
India verbood het gebruik van langoeren voor dit doel in 2012 vanwege zorgen over hun welzijn in gevangenschap, waar ze vaak geketend werden gehouden.
In plaats daarvan zijn er voor de G20-top 40 mensen ingehuurd om apen na te bootsen. Hun taak bestaat onder andere uit het plaatsen van levensgrote languruitsnijdingen in belangrijke delen van de stad en het imiteren van langurgeluiden om de lokale makaken af te schrikken.
Waarom zou een aap-imitator een makaak afschrikken?
Twee dieren zouden natuurlijke vijanden genoemd kunnen worden als ze concurreren om hetzelfde voedsel, dezelfde ruimte of dezelfde middelen. Maar onderzoek toont aan dat dit waarschijnlijk niet het geval is voor langoeren en makaken.
Rhesusapen zijn wijd verspreid van Afghanistan tot China. Ze eten een zeer gevarieerd dieet dat veel fruit bevat, plus schors, zaden, knoppen en dierlijk voedsel zoals vis, schelpdieren, eieren, honingraat en insecten.
Langoeren zijn fysiek groter dan resusmakaken en zouden dus kunnen winnen in een confrontatie, maar ze zijn smaller verspreid. Langoeren eten voornamelijk bladeren, maar ook fruit, bloemen en insecten. Hun afhankelijkheid van bladeren betekent echter dat ze in het wild meestal niet met makaken zouden concurreren om voedsel.
Makaken en hun naaste verwanten gedijen goed in stedelijke omgevingen en passen zich snel aan de omgang met mensen aan. Bavianen in Kaapstad overvallen mensen bijvoorbeeld voor boodschappen, terwijl de langstaartmakaken op Bali geleerd hebben om gestolen telefoons van toeristen te ruilen voor voedsel.
Langoeren lijken zich ook minder gemakkelijk aan te passen aan stedelijke gebieden dan makaken, maar kunnen toch opmerkelijk succesvol zijn in steden. Eén groep in Dakhineswar bijvoorbeeld, verkiest nu consequent brood boven om het even welke plant.
In steden is zoveel voedsel beschikbaar dat stadsmakaken en langoeren waarschijnlijk niet hoeven te vechten om grondstoffen. Hun ecologische verschillen in het wild betekenen ook dat ze waarschijnlijk geen langdurige geschiedenis van concurrentie hebben.
Dit wordt ondersteund door bewijs van vreedzame, zelfs vriendschappelijke interacties tussen langoeren en makaken in het wild. Jonge dieren spelen soms samen. De volwassenen zijn minder vriendelijk, maar lijken geen bezwaar te hebben tegen elkaars aanwezigheid. Dit is ver verwijderd van wat we zouden verwachten als we lezen over de vermeende agressie van langoeren tegen makaken.
De kern van het probleem
Het verbod op het vangen van langoeren is in één opzicht een stap vooruit voor het dierenwelzijn. Het is ook goed voor het natuurbehoud, omdat de aantallen van alle zeven langursoorten in India afnemen. Maar deze aanpak in New Delhi kan slecht zijn voor het welzijn van de makaken.
Als langoeren niet inherent eng zijn voor makaken, waarom denken de autoriteiten dan dat het roepen en knippen van aapachtigen hen zal afschrikken? Het meest waarschijnlijke antwoord is dat die oproepen en uitgesneden langoeren zelf intimiderend zijn.
De aap-nabootsers van New Delhi dragen stokken. Hun langoerroep wordt beschreven als “oorverdovend” gekrijs. De geluiden van de langoer zijn al luid en de imitators kunnen ze luider maken om hun effect te maximaliseren.
Het werk serieus nemen betekent angst kweken zodat het effect niet verdwijnt. Achtervolgd worden door een schreeuwende, stokzwaaiende mens is waarschijnlijk veel enger dan een langoer zien. De uitsnijdingen zijn dan wel stil en stil, maar ze worden geassocieerd met deze enge mensen, die de makaken kunnen zien als ze de uitsnijdingen plaatsen. Deze zijn waarschijnlijk intimiderend als herinnering aan de aapmimiek zelf.
Langoeren worden verondersteld makaken af te schrikken.
Albert Beukhof/Shutterstock
Conflicten tussen mens en dier zijn een bijna onvermijdelijk gevolg van de bevolkingsgroei en de uitbreiding van stedelijke gebieden. Er zijn vaak negatieve gevolgen voor iedereen.
Zelfs als een makakentroep die oorspronkelijk uit New Delhi komt, door de menselijke expansie gedwongen werd om in de stad te gaan leven, is het niet zo dat we kunnen aannemen dat de mensen ergens anders heen konden gaan. Stadsuitbreiding, armoede en ongelijkheid zijn op ingewikkelde manieren met elkaar verbonden, maar mensen zijn nu zo talrijk dat we niet zomaar kunnen stoppen met het bouwen van steden.
Apen die bezoekers van een politieke top lastigvallen lijkt misschien een klein probleem, maar het is verbonden met de grote uitdagingen van de 21e eeuw: klimaatverandering, ongelijkheid, duurzaamheid en globalisering.
Er zijn geen eenvoudige oplossingen voor conflicten tussen mens en wild. Je zou kunnen stellen dat de situatie in New Delhi positief is, omdat de betrokkenen op zoek zijn naar een manier om een conflict te beheersen waarbij rekening wordt gehouden met de impact op alle betrokken soorten.
Het is echter geen perfecte aanpak. Het is eerder een stap in de goede richting dan een oplossing. Elk idee dat zich richt op het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mens en dier brengt ons dichter bij een vreedzaam samenleven.
Isabelle Catherine Winder werkt niet voor, heeft geen adviesfuncties, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden bekendgemaakt buiten haar academische aanstelling.
