We zien zeeotters graag als schattig, maar ze kunnen agressief zijn. rbrown10/Shutterstock
Surfers hebben het vaak over hoe de sport hen helpt om weer in contact te komen met de natuur, maar een recent voorval met een otter met een voorliefde voor surfplanken laat zien hoe broos onze liefde voor wilde dieren eigenlijk is.
De autoriteiten proberen de otter te vangen en te verwijderen uit haar natuurlijke omgeving omdat ze op de surfplank van een man is geklommen in Santa Cruz, Californië. In een op Twitter gepubliceerde video van het incident is te zien hoe de otter op de plank van de surfer klautert en ermee lijkt te spelen. Wildlife officials beschreven het gedrag van de otter als agressief.
Mensen hebben gegrapt dat de otter zich heeft aangesloten bij de orka-opstand, verwijzend naar de aanvallen van orka’s op boten voor de kust van Spanje. Een onderzoeker zei dat de orka’s zeilboten aanvallen voor een “adrenalinestoot”.
Als je de video bekijkt, zie je dat de otter aan de andere kant van de plank blijft dan de surfer. Maar het taalgebruik van de media en de autoriteiten die ze citeren is veelzeggender dan het gedrag van de otter.
Oorlog tegen de natuur
We gebruiken vaak de taal van de strijd om ongewone gebeurtenissen te beschrijven en om zin te geven aan wat een onbalans in de wereld lijkt. Woorden als “conflict” en “botsing” passen in een oppositioneel verhaal, wat een eenvoudigere manier is om verhalen te vertellen dan bijvoorbeeld “ongewone interactie”. Vaak, als verhalenvertellers op alle gebieden, beschrijven wij mensen de wereld, onze lokale omgeving en aan wie ze “toebehoren”, als een soort gevecht – bijvoorbeeld: “natuurkracht” en “triomf van de beschaving”.
Het gedrag van de Santa Cruz otter kan door van alles verklaard worden, zoals angst, bezorgdheid, beschermend territorium, nieuwsgierigheid en misschien zelfs agressie. Mensen geven de otter de schuld, zonder erbij stil te staan wat ons gebruik van deze ruimte – hun thuis – voor otters kan betekenen. Deze otter heeft misschien het trauma doorgemaakt van het gevangen worden, het wegnemen van haar thuis en het herplaatsen. Toch is het de otter die als agressor wordt beschouwd.
De natuurkundige en ecologische filosofe Karen Barad spoort ons aan om onze interacties met de ecologische wereld niet te zien als een kwestie van eigendom of heerschappij, maar als een verstrengeling. Ze schreef dat het bestaan geen individuele aangelegenheid is en dat mensen niet los bestaan van hun interacties met andere wezens. Individuen van welke soort dan ook leven als onderdeel van een verstrengeld bestaan met andere levende wezens.
Onze verbinding met de natuurlijke wereld
Zowel otters als mensen leven op unieke, maar met elkaar verweven manieren in deze waterige kustruimte. Als onze verstrengeling met de natuur uitmondt in een conflict, vallen er slachtoffers en dat zijn meestal de dieren.
We leggen menselijke karaktereigenschappen, zoals woede, op aan dieren zonder rekening te houden met hun motieven. We reduceren hun complexe ervaringen, gevoelens en cognitie tot een enkele actie als ze zich niet gedragen zoals wij denken dat ze zouden moeten doen (otters moeten schattig zijn).
Denk aan clichés, zoals “koppig als een ezel”. Wie zou niet koppig zijn onder dreiging van zweepslagen of terwijl hij een enorme last draagt? We lenen ook van de natuur voor beledigingen zoals bitch, dozy cow en pig. We gebruiken deze woorden om menselijke eigenschappen te beschrijven. Maar we staan niet stil bij de motivatie achter het gedrag van dieren.
Als we de taal in de nieuwsberichten over de zeeotter omdraaien, zouden we kunnen zeggen dat de zeeotter haar huis is binnengevallen door een groot, agressief dier. En de verwanten van dat dier willen haar nu ontvoeren en opsluiten.
De taal van het gevecht werkt voor geen van beide partijen. Het werkt niet voor de mensen die het opleggen, want als je de taal omdraait, negeer je het feit dat mensen ook bang en verward zijn omdat dit dier dat ze als schattig en knuffelig beschouwen zich tegen hen keert.
Mensen houden van otters, maar de westerse voorstelling van otters heeft ons losgekoppeld van de willekeurige en gevarieerde complexiteit van hun gedrag in de natuur.
We moeten leren om de aarde te delen. En daarvoor moeten we zowel onze taal als ons gedrag veranderen. Strijdmetaforen moeten vervangen worden door taal over delen en ruimte maken voor het dier.
Dit verhaal doet me denken aan het jeugdtrauma van een hele generatie die naar de prachtige film Ring of Bright Water (1969) keek, waarin een otter de hoofdrol speelt. Deze film is een interessant portret van de individualiteit van dieren en hoe dat botst met de manier waarop we ze reduceren tot ongedierte of overlast.
Films en verhalen gebruiken vaak een onderscheidend dier of menselijk personage om ons eraan te herinneren dat alle bewoners van de aarde individuen zijn. Het categoriseren van dieren als soorten of andere massagroepen geeft ons het gevoel dat we ze kunnen vernietigen als “ongedierte” of “lastposten”.
Zijn mensen geen ongedierte voor veel dieren die gewoon proberen te gedijen? Het artikel in de Evening Standard eindigt met dit citaat van een zeedeskundige: “Het zijn eigenlijk behoorlijk agressieve dieren. Ze zijn niet zo schattig en knuffelbaar als mensen geneigd zijn te denken.”
Hij had het makkelijk over mensen kunnen hebben.
Patricia MacCormack werkt niet voor, heeft geen adviesfuncties, bezit geen aandelen in en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel en heeft geen relevante banden buiten haar academische aanstelling openbaar gemaakt.
