Shutterstock/goffkein.pro
Fragmenten uit Prins Harry’s onlangs gepubliceerde memoires, Spare, onthullen dat hij een persoon met vermeende paranormale gaven gebruikte om contact op te nemen met zijn overleden moeder, Diana, Prinses van Wales. Diana werd tragisch gedood bij een auto-ongeluk in Parijs in 1997 toen Harry 12 jaar oud was.
De vrouw met geheime krachten werd aanbevolen door een vertrouwde vriend. Hoewel Harry “erkende dat er een grote kans was op bedrog” in verband met paranormale beweringen, meldde hij bij zijn ontmoeting met de vrouw dat hij “een energie voelde”. Vervolgens gaf zij boodschappen van Diana aan hem door.
Ze vertelde hem dat Diana momenteel bij hem was en zich ervan bewust was dat hij verward was en duidelijkheid zocht. Bovendien wist ze dat hij verschillende vragen had en dat de antwoorden mettertijd zouden komen. Harry kreeg ook te horen dat zijn moeder had gezien hoe zijn zoon Archie een kerstboomversiering in de vorm van zijn grootmoeder, de koningin, kapot maakte.
Mensen met vermeende paranormale krachten zoals die beschreven door Prins Harry worden doorgaans paragnosten, mediums of helderzienden genoemd. Hoewel de termen vaak synoniem worden gebruikt, hebben ze verschillende betekenissen.
Van helderzienden wordt gezegd dat zij informatie verkrijgen over mensen of gebeurtenissen door contact te maken met “zielen”. Mediums geloven dat zij informatie van overledenen kunnen overbrengen en ontvangen. Helderzienden zeggen dat zij dingen kunnen zien en aanvoelen met behulp van hun geest. Alle mediums zijn dus helderzienden, maar niet alle helderzienden zijn mediums.
Niettemin hebben paranormale beweringen een vreselijke reputatie en worden zij door de maatschappij in het algemeen veroordeeld. Dit komt door de beruchte gevallen van vervalsing en het gebrek aan steun van de objectieve wetenschap.
Desondanks blijven veel mensen ze gebruiken en een groot deel van het publiek – meer dan een kwart volgens een onderzoek van Gallup in de VS – gelooft dat mensen paranormale gaven hebben.
Onderzoek schat zelfs dat ongeveer 10% van de volwassen bevolking in het Verenigd Koninkrijk regelmatig een medium bezoekt. Uit een enquête van YouGov uit 2011 bleek dat ongeveer een kwart van de Britten wel eens een medium heeft geraadpleegd, en meer dan de helft van deze mensen geloofde dat ze de waarheid spraken.
Beroemde neppers?
Opmerkelijke historische gevallen van bewezen fraude zijn onder andere Mina Crandon, (1888 tot 1941) een paranormaal medium dat beweerde haar overleden broer, Walter Stinson, te channelen. Uit onderzoek bleek dat ze geen paranormale krachten had en aan misleiding deed. Ze probeerde zelfs de beroemde goochelaar Harry Houdini voor de gek te houden, maar kwam daar niet mee weg omdat Houdini haar plannen verijdelde.
Henry Slade was een ander opmerkelijk frauduleus medium. Hij werd herhaaldelijk betrapt op het vervalsen van geestenberichten tijdens seances. Hij legde een kleine lei met een stuk krijt onder de tafel en beweerde dat de geesten die zouden gebruiken om boodschappen te schrijven. Hij produceerde zijn fenomenen door middel van allerlei goocheltrucs en door met zijn tenen te schrijven.
De begrafenis van Diana, prinses van Wales. Achter de kist lopen prins Charles, de prinsen William en Harry en graaf Charles Spencer.
Shutterstock/John Gomez
Maar niet alle mediums en paragnosten zijn er bewust op uit om mensen te misleiden. Een voorbeeld hiervan is Derek Ogilvie, die oprecht lijkt te geloven dat hij telepathisch kan communiceren met jonge kinderen.
In de 2007 Channel 5 TV documentaire, Extraordinary People: The Million Dollar Mind Reader, slaagde Ogilvie er niet in zijn vermogens aan te tonen tot tevredenheid van wetenschappelijke deskundigen. Maar het programma concludeerde dat hij eerder misleid dan onoprecht was. Ogilvie betoogde dat hij alleen kon rapporteren wat de baby telepathisch projecteerde en geen informatie kon geven over de ouders, zoals een van de experimenten vroeg.
Het falen om paranormale vermogens aan te tonen in strenge, gecontroleerde omstandigheden is goed gedocumenteerd. Zo heeft James Randi, een onderzoeker en ontmaskeraar van paranormale en pseudowetenschappelijke beweringen, een prijs van 1 miljoen dollar (820.000 pond) uitgeloofd aan iedereen die een bovennatuurlijke of paranormale gave kon aantonen onder vooraf bepaalde wetenschappelijke testcriteria. Hoewel de uitdaging tussen 1964 en 2015 liep, kon niemand aanspraak maken op het geld.
Waarom mensen mediums bezoeken
Gegeven dergelijke gevallen en het gebrek aan wetenschappelijke ondersteuning, waarom wenden mensen zoals prins Harry zich dan tot mensen met vermeende paranormale krachten?
Rouwverwerking, ook bekend als de rouwreactie, is een levenscrisis die het individuele fysieke en psychische welzijn negatief kan beïnvloeden. In deze context zorgt een poging tot communicatie na de dood voor een blijvende band tussen de levenden en de overledene. Ongeacht of het ingebeeld is, kan dit troost bieden en heilzaam zijn.
Onderzoek suggereert dat mensen met een sterker geloof in het leven na de dood meer geloof en nadruk zullen hechten aan de communicatie die zij van paragnosten ontvangen.
Specifiek stelt paranormaal contact de rouwende in staat om problemen of conflicten met de overledene te verwerken en op te lossen. Hierdoor kunnen relaties de dood overstijgen en de levenden ondersteunen.
Veel paragnosten gebruiken tarotkaarten voor lezingen.
Pexels/Mikhail Nilov
Het idee van communicatie met een overleden dierbare biedt voor veel mensen ook hoop. Het is tastbaarder dan de definitieve, perceptie van het levenseinde. Het stelt het individu ook in staat om zijn ervaringen te herkaderen en verder te gaan.
Er zijn echter berichten dat sommige mensen verslaafd raken aan paranormale lezingen.
Pogingen om in contact te komen met overleden dierbaren voorzien in de behoefte om te proberen het onbekende te begrijpen en zin te geven aan ons eigen bestaan. Expliciet kan het helpen om angsten aan te pakken die voortkomen uit het besef van de eigen sterfelijkheid. Een bezoek aan een medium stelt mensen ook in staat om bredere aspecten van het menselijk bestaan te verkennen en te ervaren.
Wat de redenen ook mogen zijn, paragnosten, mediums en helderzienden bestaan al duizenden jaren en blijven populair ondanks het gebrek aan wetenschappelijk bewijs. Gezien de psychologische behoefte waarin zij schijnen te voorzien, is het mogelijk dat mensen hen over nog eens duizend jaar nog steeds zullen bezoeken.
De auteurs werken niet voor, adviseren niet, bezitten geen aandelen in en ontvangen geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel, en hebben buiten hun academische aanstelling geen relevante banden bekendgemaakt.
