Normaal gesproken denken we niet aan kanker als een besmettelijke ziekte – maar wat als we u zouden vertellen dat er een besmettelijke vorm van kanker bestaat, die duizenden jaren oud is? Deze kanker wordt echter niet veroorzaakt door overdracht van een virus. Het zijn kankercellen die fysiek kunnen worden doorgegeven tussen honden.
In onze nieuwe studie ontdekten we dat mannelijke honden vier tot vijf keer meer kans hebben dan vrouwelijke honden om besmet te worden met de orale en nasale vorm van canine transmissible venereal tumor (CTVT). De kankercellen worden doorgegeven tussen honden door te snuffelen aan de geslachtsdelen van andere honden.
Credit: Emma Werner.
CTVT tast meestal de genitale gebieden aan, wat leidt tot de vorming van ontsierende tumoren, en wordt gewoonlijk doorgegeven tijdens de paring . Soms kunnen de CTVT-cellen ook andere gebieden aantasten, zoals de neus, de mond of de huid. Hoewel CTVT een veel voorkomende ziekte is die duizenden honden op alle continenten treft, is de orale en nasale versie zeldzaam. Mond- en neustumoren worden overgedragen wanneer een hond snuffelt aan de met CTVT besmette geslachtsdelen van een andere hond.
In onze database van bijna 2.000 CTVT gevallen, waren slechts 32 van deze gevallen aangetast neus of mond. Ondertussen waren 84% van de honden met de neus- of mondvorm mannelijk.
Dit onderzoek werd uitgevoerd aan de Transmissible Cancer Group, University of Cambridge, die geleid wordt door professor Elizabeth Murchison.
Gedragsverschillen tussen de seksen kunnen bijdragen tot dit risico. Zo lijken mannelijke honden een voorkeur te hebben voor het besnuffelen of likken van vrouwelijke genitaliën, in vergelijking met omgekeerd. Vrouwelijke genitale tumoren, die meer blootliggen, zijn wellicht ook toegankelijker om aan te snuffelen en te likken, in vergelijking met de mannelijke genitale tumoren, die vaak verborgen zitten in de schede.
Een oude kanker
De meest voorkomende symptomen van de gezichtsvarianten van de kanker zijn niezen, snurken, ademhalingsmoeilijkheden, vervorming van de neus of bloederige en andere afscheiding uit de neus of mond. Met behandeling herstelt de overgrote meerderheid van de honden.
Deze kanker doorbreekt de mal op een andere manier: CTVT is extreem oud. Het is afkomstig van de cellen van een hond die enkele duizenden jaren geleden leefde, en het doorgaf aan een andere hond. Genetisch bewijs toont aan dat het waarschijnlijk een husky-achtig dier was in Centraal- of Noord-Azië. De levende kankercellen zijn sindsdien van hond naar hond overgesprongen, als een parasiet. Wanneer we de huidige CTVT-tumorcellen onder een microscoop bekijken, kijken we in feite naar de cellen van de hond die duizenden jaren geleden leefde. Alle huidige vormen van CTVT zijn terug te voeren op dezelfde oude hond.
Een wereldwijde parasiet
CTVT treft hondenpopulaties over de hele wereld, maar wordt meestal in verband gebracht met landen met vrij rondlopende hondenpopulaties. In het Verenigd Koninkrijk is de parasiet niet ingeburgerd, maar het aantal gevallen is de afgelopen tien jaar toegenomen, mogelijk door de toenemende populariteit van het adopteren van reddingshonden uit het buitenland.
Er moet echter worden opgemerkt dat CTVT uiterst zeldzaam blijft in het Verenigd Koninkrijk. De kans dat de kanker zich in het VK vestigt is miniem omdat er geen vrijlevende hondenpopulatie is.
Een betere gezondheidsscreening voor geïmporteerde honden zou helpen om gevallen van CTVT te diagnosticeren en te behandelen voordat ze de kans krijgen om zich te verspreiden. Bewustmaking van dierenartsen en eigenaars zou ook kunnen helpen om gevallen in een vroeg stadium op te sporen.
Overdraagbare kankers worden ook aangetroffen bij Tasmaanse duivels en weekdieren zoals mosselen en kokkels. Wij kennen geen overdraagbare kanker die bij de mens zou voorkomen.
CTVT is de oudste kankerlijn die wetenschappers kennen. Het zou ons kunnen helpen belangrijke informatie te leren over hoe menselijke kankers ook werken. Sommige van de processen die in CTVT opvallen omdat ze duizenden jaren oud zijn, kunnen ook onopgemerkt in menselijke kankers voorkomen.
Andrea Strakova werkt niet voor, geeft geen advies aan, heeft geen aandelen in, en ontvangt geen financiering van bedrijven of organisaties die baat hebben bij dit artikel, en heeft buiten haar academische aanstelling geen relevante affiliaties bekend gemaakt.
