Oudste dochters nemen vaak het leeuwendeel van de huishoudelijke verantwoordelijkheden op zich. Pexels/nishant aneja
Heb je wel eens gehoord van het “oudste dochtersyndroom”? Het is de emotionele last die oudste dochters in veel gezinnen van jongs af aan op zich nemen (en aangemoedigd worden).
Van de zorg voor jongere broertjes en zusjes, het helpen bij alledaagse klusjes, de zorg voor zieke ouders tot het sorteren van boodschappen of online leveringen, oudste dochters dragen vaak al op jonge leeftijd een zware maar onzichtbare last van huishoudelijke verantwoordelijkheid.
Wat is daar mis mee? Je kunt je afvragen of de oudste kinderen, die geacht worden volwassener te zijn, niet moeten helpen en voor hun jongere broertjes en zusjes moeten zorgen. Zijn meisjes niet “van nature” beter in zorgen? Deze populaire veronderstellingen zijn zo diep geworteld dat ze het ons moeilijk kunnen maken het probleem te zien.
Maar #EldestDaughterSyndrome is nu trending op TikTok, met pubermeisjes die zich uitspreken over de oneerlijke hoeveelheid onbetaalde (en niet gewaardeerde) arbeid die zij in hun gezin verrichten, en ook over de nadelige gevolgen daarvan voor hun leven, gezondheid en welzijn.
Natuurlijk bestaat het “syndroom” al eeuwen in vele delen van de wereld. Dus waarom wordt er nu zo over gesproken?
Dit artikel maakt deel uit van Quarter Life, een serie over de problemen van twintigers en dertigers. Van de uitdagingen van het beginnen van een carrière en het zorgen voor onze geestelijke gezondheid, tot de opwinding van het stichten van een gezin, het adopteren van een huisdier of gewoon het maken van vrienden als volwassene. De artikelen in deze serie onderzoeken de vragen en brengen antwoorden als we door deze turbulente periode van het leven navigeren.
Misschien bent u geïnteresseerd in:
Kamerplanten zien er niet alleen leuk uit – ze kunnen ook je mentale gezondheid een boost geven
Hoe de filosofie achter de Japanse kunstvorm kintsugi ons kan helpen met falen om te gaan
Tijd verstandig besteden – wat jongeren kunnen leren van gepensioneerden
Ondanks de stijging van het aantal vrouwen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt nemen zij nog steeds het leeuwendeel van het huishoudelijk werk voor hun rekening. De vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid op de werkplek heeft zich niet vertaald in gendergelijkheid thuis. Het oudste dochtersyndroom kan dit deels verklaren.
Zorg voor je broer, wil je.
Pexels/olia danilevich
Uit onderzoek blijkt dat kinderen een opmerkelijke maar vaak over het hoofd geziene bijdrage leveren aan huishoudelijk werk. In navolging van de genderkloof bij volwassenen besteden meisjes tussen vijf en 14 jaar 40% meer tijd aan huishoudelijk werk dan jongens.
Volgens een patriarchale pikorde draagt de oudste dochter vaak de zwaarste last onder haar broers en zussen.
Zoals velen op TikTok zeggen, kan het syndroom het welzijn van oudste dochters aantasten en hun kindertijd “stelen”, omdat ze worden opgejaagd om onevenredig veel volwassen verantwoordelijkheden op zich te nemen – ook bekend als parentificatie. Op die manier wordt de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op het gebied van huishoudelijk werk van de ene generatie op de andere gereproduceerd.
Waarom het gebeurt
Ten minste drie gedragstheorieën liggen ten grondslag aan het oudste dochtersyndroom en zij spelen vaak tegelijkertijd en versterken elkaar.
Ten eerste de rolmodelleringstheorie, die suggereert dat oudste dochters vaak hun moeder volgen als rolmodel bij het leren “doen” van het geslacht. Ten tweede, de sex-typing theorie stelt dat ouders vaak verschillende, genderspecifieke taken toewijzen aan meisjes en jongens.
Sex-typing bouwt vaak voort op het gegenderde begrip van ouders van huishoudelijk werk als iets dat geassocieerd wordt met vrouwelijkheid. Ook bij ouders die er bewust naar streven hun kinderen gendergelijkheid bij te brengen, kan gendertypering voorkomen als oudste dochters onbewust met hun moeders meedoen aan gendergebonden activiteiten zoals koken, schoonmaken en boodschappen doen.
En ten derde suggereert de arbeidsvervangingstheorie dat wanneer werkende moeders beperkte tijd beschikbaar hebben voor huishoudelijk werk, oudste dochters vaak optreden als “vervangers”. Daardoor besteden zij uiteindelijk meer tijd aan zorgverlening en huishoudelijk werk.
Bijgevolg kan de vooruitgang van de moeders naar gelijkheid op het werk ten koste gaan van hun oudste dochters die de huishoudelijke taken op jonge leeftijd overnemen.
Oudere broers en zussen helpen vaak met huiswerk.
Pexels/august de richelieu
Als we verder kijken, heeft de kwestie van het oudste dochtersyndroom verstrekkende gevolgen voor de wereldwijde genderongelijkheid en een voortdurende wereldwijde zorgcrisis.
Op de Filippijnen bijvoorbeeld migreren veel moeders naar de VS, het Midden-Oosten en Europa om als huishoudelijke hulp te werken.
Hun werk helpt hun klanten tot op zekere hoogte te bevrijden van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen door huishoudelijke uitbesteding. Maar terug op de Filippijnen moeten de oudste dochters van de vrouwen vaak optreden als “surrogaat” moeders en het huishouden runnen.
In dit proces reproduceert het oudste dochtersyndroom de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen over de generaties heen en verplaatst deze ongelijkheid van het ene deel van de wereld naar het andere.
Wat kunnen we doen?
De “remedie” lijkt misschien eenvoudig – we moeten de oneerlijke last die op de oudste dochter rust erkennen en de huishoudelijke taken eerlijker verdelen.
Maar dat is verre van eenvoudig. Vooral mannelijke gezinsleden moeten hun bijdrage aan het huishoudelijk werk vergroten. Op onze beurt moeten we eeuwenlang denken over huishoudelijk werk en zorg als iets genders en “vrouwelijks” ongedaan maken.
Om dat te bereiken moeten we eerst het probleem erkennen dat huishoudelijk werk, met name werk dat wordt verricht door kinderen en oudste dochters, grotendeels ongezien, onbetaald en ondergewaardeerd blijft.
In de Britse begroting voor 2023 werpt de investering van 4 miljard pond in de uitbreiding van de kinderopvangdekking enig licht op de zuivere economische waarde van kinderopvang, die, hoewel enorm, slechts een minieme fractie vertegenwoordigt van het uitgebreide scala aan huishoudelijke taken dat onevenredig zwaar door vrouwen en vaak oudste dochters wordt gedragen.
Maar we kunnen niet iets veranderen wat we niet kunnen zien. Daarom is het een goed begin om je meer bewust te worden van het oudste dochtersyndroom, niet alleen als een individuele strijd maar ook als een kwestie van genderongelijkheid.
Yang Hu ontvangt financiering van de Economic and Social Research Council, UK, en de Canadian Social Sciences and Humanities Research Council, Canada, voor zijn lopende samenwerkingsprojecten over kunstmatige intelligentie en ongelijkheid op de arbeidsmarkt.
